World News in Kyrgyz
Февраль
2025

Новости за 17.02.2025

Azattyk.org 

Жертөлөдөгү ур-токмок: Коомдогу талкуу, бийлик өкүлүнүн жообу

Ошто Улуттук коопсуздук комитетинин (УКМК) тергөө абагында кылмышка "шектүүлөр аёосуз сабалган" делген видео коомчулукта кызуу талкуу жаратты. Ал арада сабалды дегендердин бири күнөөсү жоктугун айтып, өлкө башчыларына кайрылды.

Azattyk.org 

Ош: Ак-Бууранын жээгиндеги Мырзакматовдун 2,5 гектар жери мэрияга өтөбү?

Ош мэриясы Ак-Бууранын жээгине түшкөн мыйзамсыз курулуштардын баары алынып, дарыянын корукка кирген зонасы толук бошотула турганын жарыялады. Экс-мэр Мэлисбек Мырзакматовдун жеке менчиги делген 2,5 гектар жер тилкесин дагы мамлекеттин карамагына алуу тууралуу аракеттер башталганын шаардык бийлик билдирди. Өткөн жылдын жай айында Ак-Буура  дарыясы нугунан чыгып,  Ош шаарын суу каптап, борбордук  базарда ишкерлер  чыгымга  учураган. Селден беш киши каза тапкан.

Azattyk.org 

Рим папасы Францисктин ден соолугу начарлап кеткени кабарланды

Бронхит диагнозу менен Римдеги ооруканага жаткырылган Рим папасы Францисктин ден соолугу начарлап кеткендигине байланыштуу дарылануусу белгисиз мөөнөткө узартылмай болду. Бул тууралуу 17-февралда Ватикандын маалымат кызматы билдирди. Рим папасы дарыгерлердин сунушу менен шаршембиге белгиленген ауденциядан дагы баш тартты. Ага дем алуу органдарынын полимикробдук инфекциясы деген диагноз коюлуп, дарылоо планы өзгөртүлдү. Ватикан дүрбөлөңгө түшүүгө негиз жок экенин билдирди. "Франс-Пресс" агенттиги өз булагына таянып жазгандай... Читать дальше...

Azattyk.org 

Трамп кызматка киришкенден бери АКШда 14 миңдей мыйзамсыз мигрант кармалды

Дональд Трамп ант берип, АКШда президенттик кызматка киришкен 20-январдн бери 14 миң мигрант камакка алынды. Бул тууралуу CNN каналындагы көрсөтүүлөрдүн биринде Трамп "чек ара падышасы" катары дайындаган Том Хоман билдирди. Ал АКШга мыйзамсыз кирген мигранттарды иммиграциялык агенттер жетиштүү деңгээлде кармап, мекенине депортация кылбай жаткандыгына нааразы экенин баса белгилей кетти. Хомандын айтымында, депортациялангандардын саны мурдагы президент Жо Байдендин администрациясына караганда "бир топ жогору". Читать дальше...

Azattyk.org 

Соң-Көлдүн кышкы керемети

Нарын облусундагы Соң-Көлдө кышкысын бир метрден ашык муз тоңуп, ага барчу ашуулар жабылат. Бирок соңку жылдары кышкы Соң-Көлдү көргүсү келген туристтердин саны көбөйүп, алар ат менен эки-үч күн жол жүрүүгө даяр. Европадан келген конокторду Жумгал районунун Кызарт айылынын тургундары тосуп алып, үч күндүк саякат уюштуруп жатышат. “Азаттык” алар менен чогуу Соң-Көлгө чейин барып келди.

Azattyk.org 

Министр Кендирбаева "Алтын тамга" тести жоюларын билдирди

Билим берүү жана илим министрлиги орто мектептердин бүтүрүүчүлөрүнүн билимин сыноочу "Алтын тамга" тестирлөөсүн жоюуну көздөөдө. Бул тууралуу министр Догдуркүл Кендирбаева Жогорку Кеңештин Социалдык саясат комитетинин 17-февралдагы жыйынында депутат Гүлкан Молдобекованын суроосуна жооп берип жатып билдирди. "ЖРТдан жогорку упай бербесең, "Алтын тамга" албасаң, кызматтан кетесиң" дегени жергиликтүү бийлик башчыларынын билим берүү системасында иштеп жаткан жетекчилердин басмырлоосу деп ойлойм. Анткени жакында "Алтын тамга" жоюлат. Читать дальше...

Azattyk.org 

Турсунбек Акун: Бийликти Султанбековду абактан чыгарууга, адам укугун коргоого чакырам

“Кыргызстан укук коргоо кыймылы” президент Садыр Жапаровго кайрылуу жолдоп, Социал-демократтар партиясынын лидери, тергөө абагындагы Темирлан Султанбековду бошотууну өтүндү. Султанбековго эки партиялашы менен чогуу былтыр 13-ноябрда "добуш сатып алуу" беренесине байланышуу кылмыш иши козголгон. Ошондон бери анын саламаттыгы начарлап жатканы айтылган. Жаза аткаруу кызматы Султанбековдун ден соолугу көзөмөлдө экенин билдирип келет. "Азаттык" радиосу “Кыргызстан укук коргоо кыймылынын” жетекчиси, мурдагы Акыйкатчы Турсунбек Акунду кепке тарттык.

Azattyk.org 

Американын куралы Кыргызстан аркылуу Орусияга сатылганбы?

АКШнын прокуратурасы Кыргызстандын жараны Сергей Жарновниковго ок атуучу курал-жаракты Орусияга мыйзамсыз ташыды деген айып такты. Ал бул куралдарды Америкадан Кыргызстанга алып келип, андан соң Орусияга жөнөткөн деп шектелүүдө. Жарновниковдун адвокаттары бул айыптар боюнча үн ката элек.

Azattyk.org 

Сергей Жарновниковдун фирмалары катталган даректер

"Азаттык" Жарновниковдун фирмалары сайтта көрсөтүлгөн даректерине барып келди. Алар негизинен кеңсе эмес Бишкектеги эски көп кабатуу үйлөрдөгү батирлер экенин, кадимкидей эле тургундар жашай турганын, Сергей Жарновников жана анын кеңсеси болгону тууралуу маалыматтары жок экенин айтышты.

Azattyk.org 

Австриядагы кол салууга шектүүнүн террордук топко тиешеси бар экени аныкталды

Австриянын Филлах шаарында көчөдө бараткан адамдарга бычак менен кол салган шектүүнүн "Ислам мамлекети" террордук уюмуна тиешеси бар экени аныкталды. Бул тууралуу Австриянын ички иштер министри Герхард Карнер 16-февралда журналисттерге билдирди. Карнер бул окуяны "интернет аркылуу тез радикалдашкан адамдын чабуулу" деп атады. Шектүүнүн батирин тинтүү учурунда аталган экстремисттик уюмдун желеги жана диний радикалдык идеяларга тиешелүү далилдер табылган. Соңку маалыматтарга караганда, кылмышкерге жардамдашкандар болгон эмес. Читать дальше...

Azattyk.org 

Бир жыл ичинде балдардын кылмышына байланыштуу 1,5 миңден ашуун учур катталган

2024-жылы Кыргызстанда жашы жете электер жасаган 1552 кылмыш катталган. Бул тууралуу Ички иштер министрлигинин (ИИМ) басма сөз кызматы "Азаттыкка" билдирди. Маалыматка ылайык, былтыркы жылы мектеп окуучуларынын арасында опузалап талап кылуу боюнча сегиз, 2023-жылы алты учур катталган. 2024-жылы милициянын профилактикалык каттоосуна 3 862 өспүрүм алынган. Балдар жасаган кылмыш ишинин басымдуу бөлүгү уурулук болуп саналат. Ошол эле учурда балдарга каршы 1 655 кылмыш иши катталган. Былтыр... Читать дальше...

Azattyk.org 

Министрлик гимндин тексти, музыкасы боюнча 16 долбоор кабыл алынганын билдирди

Маданият, маалымат, спорт жана жаштар саясаты министрлиги мамлекеттик гимндин тексти жана музыкасы үчүн жарыяланган сынактын алкагында 16 долбоор кабыл алынганын билдирди. Бул тууралуу министрдин орун басары Тимурлан Ажымалиев Жогорку Кеңештин Социалдык саясат боюнча комитетинин 17-февралдагы жыйынында билдирди. “Ал эми электрондук дарекке 234 жарандан 401 кайрылуу жана сунуштар келип түшүп, алар боюнча тиешелүү иштер жүргүзүлүүдө”, - деди Ажымалиев. 7-февралда гимнди өзгөртүү боюнча мекемелер аралык комиссиянын биринчи отуруму өтүп... Читать дальше...

Azattyk.org 

ИИМ мектептерге камера коюлуп, бирдиктүү тутумга кошуларын маалымдады

Кыргызстандагы ар бир мектепке байкоо камералары орнотулуп, ал Ички иштер министрлигинин бирдиктүү тутумуна кошулат. Бул тууралуу Жогорку Кеңештеги Социалдык саясат боюнча комитеттин жыйынында ички иштер министринин орун басары Нурбек Абдиев билдирди. “Биздин кызматкерлер күнү-түнү байкоо салып турушат”, - деди Абдиев. Ал ошондой эле балдар арасындагы зордук-зомбулукка байланыштуу 30дан ашык жетекчи кызматтан бошотулуп, 40тай кызматкерге тартиптик жаза берилгенин айтты, бирок бул канча убакыт аралыгындагы көрсөткүч экенин тактаган жок. Читать дальше...

Azattyk.org 

УКМК Ошто адам уурдоого шектүүлөр кармалганын билдирди

Улуттук коопсуздук мамлекеттик комитети Ош шаарында адам уурдап, ири суммадагы акча талап кылууга шектүүлөр кармалганын билдирди. 16-январда Оштогу Ак-Тилек кичи районундагы шаардык оорукананын жанынан Daewoo Tico унаасы менен белгисиз адамдар К.Д.У. аттуу жаранды күч менен унаага салып, белгисиз жакка алып кетишкен. “Жүргүзүлгөн ыкчам-иликтөө иш чараларынын натыйжасында К.Д.У. аттуу жаранды уурдап кеткендер 1990-жылы туулган К.у.Т., 1991-жылы туулган К.у.К. жана 1991-жылы туулган И.Н.И. экендиги аныкталды. Читать дальше...

Azattyk.org 

АКШда Азия өлкөлөрүнөн барган 100дөн ашуун мигрант Панамага депортацияланды

АКШ президенти Дональд Трамптын администрациясы Азия өлкөлөрүнөн барган 100дөн ашык мигрантты Панамага депортациялаганын  New York Times жана Reuters жазды. Маалыматта 12-февралдын кечинде Калифорниядан чыккан Кошмо Штаттардын аскердик-аба күчтөрүнүн учагында 119 киши болгону, алардын арасында Өзбекстан, Ооганстан, Кытай, Индия, Иран, Пакистан жана Түркиядан барган үй-бүлөлөр бар экени айтылган.   Панаманын президенти Хосе Раул Мулино мигранттардын өлкөгө барганын ырастап, алар убактылуу жатаканаларга жайгаштырылганын айтты. Читать дальше...

Azattyk.org 

Токтогул атындагы мамлекеттик сыйлыкка эмгектерди кабыл алуу мартта башталат

Адабият жана искусство жаатындагы Токтогул атындагы мамлекеттик сыйлыкка сунушталган эмгектер 3-марттан 31-мартка чейин кабыл алынат.  Президенттин администрациясы маалымдагандай, сыйлык үчүн тандоого 2023-2024-жылы жарыяланган көркөм сүрөт, музыка, театр, кино, драматургия, адабият (поэзия, проза) багытындагы эмгектер кабыл алынат.   Чыгармалардын жыйнактары, нускасы миңге жетпеген же көрсөтүлбөгөн, майда тамгалар менен, саптардын ортосу тыгыз басылган адабий чыгармалар, изилдөө жана маалыматтык мүнөздөгү эмгектер... Читать дальше...

Azattyk.org 

Аба ырайы: Ысык-Көлдүн айрым аймактарында кар жаайт

18-февралда түнкүсүн Ысык-Көл облусунун айрым жерлеринде кар жаайт, калган аймактарда жаан-чачын күтүлбөйт. Күндүз күн ачык болот. Түнкүсүн жана эртең менен айрым жерлерде туман түшөт. Жолдор тоңголок жана тайгак болот. Батыштан соккон шамалдын ылдамдыгы секундасына 4-9 метрге жетет. Абанын температурасы: Чүй өрөөнүндө түнкүсүн -1…-6, күндүз 6…11; Талас өрөөнүндө түнкүсүн -2…-7, күндүз 5…10; Баткен, Ош, Жалал-Абад облустарында түнкүсүн -4…+1, күндүз 7…12; Ысык-Көл облусунда түнкүсүн -2…-7... Читать дальше...

Azattyk.org 

Кыргызстанда Орозо 1-мартта башталат

Быйыл Кыргызстанда Орозо айы 1-мартта башталат. Бул тууралуу Кыргызстан мусулмандарынын дин башкармалыгы 17-февралда маалымат таратты. 28-февралда өлкө аймагындагы бардык мечиттерде таравих намазы окулат. Рамазанда мусулмандар бир ай орозо кармайт. Орозо Айт майрамы менен жыйынтыкталат.

Azattyk.org 

Сентябрдан бери Бишкектеги мектептерде 41 жаңжал катталды

2024-2025-окуу жылы башталгандан бери Бишкектин мектептеринде балдардын ич ара келишпестигинен улам 41 жаңжал катталган. Бул тууралуу Бишкек шаардык Билим берүү департаментинин башкы адиси Гүзел Турдубаева 24.kg агенттигине билдирди. Анын сөзүнө караганда  эки бала жана топ-тобу менен мушташкан, "мектептер, райондор аралык" деп бөлүнүп алып жаңжалдашкан учурлар бар. Бардык учурлар балдар иштери боюнча комиссияда каралып, айрым окуучулар Ички иштер министрлигинин жашы жете элек балдар менен иштөө инспекциясына каттоого алынган. Читать дальше...

Azattyk.org 

Улуттук илимдер академиясына киреше табууга уруксат берүү сунушталды

Министрлер кабинети Улуттук илимдер академиясына каржылык эркиндик берүү боюнча мыйзам долбоорун иштеп чыгып, парламентке сунуштады. Бул долбоор 17-февралда Жогорку Кеңештин Социалдык саясат боюнча комитеттин жыйынында каралды. Билим берүү жана илим министри Догдуркүл Кендирбаева баяндама жасап, академиянын киреше булагынын тизмесин кеңейтүү сунушталып жатканын маалымдады. Мында академиянын имаратын ижарага берип, андан түшкөн каражатты илимий изилдөөлөргө жумшоого жол берилет. “Мамлекеттик ички жана эл аралык изилдөө долбоорлоруна катышуу... Читать дальше...

Azattyk.org 

Эки окуучу каза таап, бир нече бала жабыркады. Мектептеги зордук-зомбулукка эмне себеп?

Бишкектеги №72 орто мектептин 8-классынын окуучусунун өлүмүнө шек саналып ушул эле мектептин 9-классынын окуучусу кармалды. Өткөн аптада Оштун Кара-Суу районундагы мектепте да мушташта окуучунун өмүрү кыйылды.

Azattyk.org 

Өзгөндө окуучулардын мушташы боюнча кылмыш иши козголду

Ош облустук милициясы Өзгөн районунда окуучулар мушташып, бирөө жараат алып ооруканага түшкөнүн билдирди. Мекеменин маалыматына караганда, 17 жаштагы К.Э. аттуу бала ооруканага түшкөнү 14-февралда кабарланган.  “Окуя боюнча териштирүү учурунда, күбөлөрдүн маалыматына ылайык, №34 мектептин 11-классынын окуучулары өз ара пикир келишпестиктен улам уруша кетишип, натыйжада К.Эни ур-токмокко алышып, денесине жаракат келтиришкен”, - деп жазылган маалыматта. Жабырлануучуга соттук-медициналык экспертиза дайындалган. Читать дальше...

Azattyk.org 

Кыймылсыз мүлктү кайра каттоодо салык карызы боюнча маалымкат "Кадастрдан" автоматтык түрдө берилет

Салык кызматы мындан ары кыймылсыз мүлктү кайра каттоодо анын салыктык карызы жок экенин далилдеген маалымкат талап кылбай турганын билдирди. Мындай чечимди мекеменин жетекчиси Алмамбет Шыкмаматов кабыл алганы 17-февралда жарыяланды. “Мындан ары салык карызы бар же жок экени тууралуу маалымат автоматтык түрдө "Кадастрда" жеткиликтүү болот. Карыз болгон учурда, кыймылсыз мүлктү сатуучулар анын суммасы жана онлайн төлөө мүмкүнчүгү жөнүндө дароо маалымат алышат. Карызды төлөгөндөн кийин, бүтүмдү дароо тариздөөгө болот”... Читать дальше...

Azattyk.org 

Кардиохирургия институтундагы өрттө жабыркаган эки баланын абалы оор

Бишкектеги Жүрөк хирургиясы жана органдарды трансплантациялоо илимий-изилдөө институтунда чыккан өрттө жабыркаган эки баланын абалы дагы эле оор.  Саламаттык сактоо министрлигинин басма сөз кызматы 17-февралда билдиргендей, алар реанимация бөлүмүндө жатат. Өрттөн улам башка ооруканага которулгандардын ичинен 25 бейтап дарыланууну уланууда, калгандары абалы канааттандырарлык деп табылып, үйүнө жиберилген. 11-февралдын кечинде институтта өрт чыгып, 1 жаш 7 айлык наристе жана 16 жаштагы өспүрүм каза тапкан. Читать дальше...