Τουρκία: Διακόπτει το εμπόριο με το Ισραήλ έως ότου εξασφαλιστεί κατάπαυση του πυρός στη Γάζα

Η Τουρκία ανέστειλε όλες τις εμπορικές συναλλαγές με το Ισραήλ λόγω της επίθεσής του στη Γάζα, επικαλούμενη την «επιδεινούμενη ανθρωπιστική τραγωδία» στη Λωρίδα της Γάζας.

Το τουρκικό υπουργείο Εμπορίου δήλωσε ότι τα μέτρα θα ισχύσουν έως ότου το Ισραήλ επιτρέψει μια «αδιάκοπη και επαρκή ροή» βοήθειας στη Γάζα.

Το εμπόριο μεταξύ των δύο χωρών ανήλθε πέρυσι σε σχεδόν 7 δισ. δολάρια (5,6 δισ. στερλίνες).

Ενεργεί σαν «δικτάτορας» ο Ερντογάν λέει το Ισραήλ

Ο υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ κατηγόρησε τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ότι ενεργεί σαν «δικτάτορας».

Ο Ισραέλ Κατζ δήλωσε στον Χ ότι ο κ. Ερντογάν «αγνοεί τα συμφέροντα του τουρκικού λαού και των επιχειρηματιών και αγνοεί τις διεθνείς εμπορικές συμφωνίες».

Πρόσθεσε ότι έδωσε εντολή στο υπουργείο Εξωτερικών να βρει εναλλακτικές λύσεις για το εμπόριο με την Τουρκία, με έμφαση στην τοπική παραγωγή και στις εισαγωγές από άλλες χώρες.

.@RTErdogan is breaking agreements by blocking ports for Israeli imports and exports. This is how a dictator behaves, disregarding the interests of the Turkish people and businessmen, and ignoring international trade agreements. I have instructed the Director General of the…

— ישראל כ”ץ Israel Katz (@Israel_katz) May 2, 2024

Η επιδείνωση στις σχέσεις των δύο χωρών

Ο Τούρκος υπουργός Εμπορίου Ομέρ Μπολάτ επέκρινε την «ασυμβίβαστη στάση» του Ισραήλ απέναντι στην κατάπαυση του πυρός, καθώς και την ανθρωπιστική κατάσταση στη νότια πόλη Ράφα της Γάζας: «Η Τουρκία έχει αναστείλει όλες τις εξαγωγές και εισαγωγές με το Ισραήλ μέχρι να εγκαθιδρυθεί μόνιμη κατάπαυση του πυρός και να επιτραπεί η παροχή βοήθειας στη Γάζα χωρίς καμία διακοπή».

Το 1949, η Τουρκία ήταν η πρώτη χώρα με μουσουλμανική πλειοψηφία που αναγνώρισε το Ισραήλ. Όμως οι σχέσεις έχουν επιδεινωθεί τις τελευταίες δεκαετίες.

Το 2010, η Τουρκία διέκοψε τις διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ μετά τον θάνατο 10 φιλοπαλαιστινιακών Τούρκων ακτιβιστών σε συγκρούσεις με Ισραηλινούς κομάντος που επιβιβάστηκαν σε τουρκικής ιδιοκτησίας πλοίο που προσπαθούσε να σπάσει τον θαλάσσιο αποκλεισμό της Λωρίδας της Γάζας από το Ισραήλ.

Οι σχέσεις αποκαταστάθηκαν το 2016, αλλά οι δύο χώρες απέλασαν ο ένας τους κορυφαίους διπλωμάτες του άλλου δύο χρόνια αργότερα, σε μια διαμάχη για τις δολοφονίες Παλαιστινίων από το Ισραήλ εν μέσω διαδηλώσεων στα σύνορα Γάζας-Ισραήλ.

Ο κ. Ερντογάν ασκεί όλο και πιο έντονη κριτική στο Ισραήλ μετά τη φονική επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου του περασμένου έτους.

Έχει επικρίνει επανειλημμένα τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, παρομοιάζοντάς τον με τον Αδόλφο Χίτλερ, τον Μπενίτο Μουσολίνι και τον Ιωσήφ Στάλιν και αποκαλώντας τον «χασάπη της Γάζας».

Ο κ. Νετανιάχου έχει πει ότι ο ηγέτης της Τουρκίας είναι το τελευταίο πρόσωπο που μπορεί να κηρύξει ηθική στο Ισραήλ. Τον Μάρτιο είπε ότι ο πρόεδρος Ερντογάν «υποστηρίζει τους μαζικούς δολοφόνους και βιαστές της Χαμάς, αρνείται τη γενοκτονία των Αρμενίων [και] σφαγιάζει Κούρδους στην ίδια του τη χώρα».

Ο Τούρκος ηγέτης δέχεται εδώ και μήνες εσωτερικές πολιτικές πιέσεις να ανακοινώσει μέτρα κατά του Ισραήλ, τόσο από αντιπάλους όσο και από συμμάχους.

Το κυβερνών κόμμα του AK υπέστη τη χειρότερη ήττα των τελευταίων δύο δεκαετιών στις τοπικές εκλογές στα τέλη Μαρτίου και πολλοί θρησκευόμενοι ψηφοφόροι υποστήριξαν το ισλαμιστικό κόμμα Νέα Ευημερία, το οποίο είχε ζητήσει σκληρά μέτρα κατά του Ισραήλ.

Λίγο μετά την ψηφοφορία, η Τουρκία επέβαλε περιορισμούς σε 54 προϊόντα που εξάγονται στο Ισραήλ, από σίδηρο και χάλυβα μέχρι καύσιμα αεροσκαφών, φυτοφάρμακα και εξοπλισμό κατασκευών.

Εμπάργκο σε όλες τις συναλλαγές

Το υπουργείο Εμπορίου της Άγκυρας δήλωσε την Πέμπτη ότι η δράση επεκτείνεται πλέον σε όλες τις εξαγωγές και εισαγωγές.

Το Ισραήλ ήταν η 13η μεγαλύτερη εξαγωγική αγορά της Τουρκίας το 2023, λαμβάνοντας το 2,1% των τουρκικών εξαγωγών πέρυσι. Η Τουρκία ήταν η πέμπτη μεγαλύτερη πηγή εισαγωγών του Ισραήλ πέρυσι.

Το Ισραήλ δέχεται όλο και περισσότερες επικρίσεις για τις συνθήκες που επικρατούν στη Λωρίδα της Γάζας. Μια αξιολόγηση που υποστηρίζεται από τα Ηνωμένα Έθνη ανέφερε τον περασμένο μήνα ότι 1,1 εκατομμύρια άνθρωποι αντιμετωπίζουν καταστροφική πείνα και ότι ο λιμός ήταν επικείμενος στη βόρεια Γάζα μέχρι τον Μάιο.

Την Πέμπτη, ο Λευκός Οίκος δήλωσε ότι μια προβλήτα που κατασκευάστηκε από τον αμερικανικό στρατό για να διευκολύνει τη ροή βοήθειας στην περιοχή θα ανοίξει εντός ημερών.

Οι ΗΠΑ δημοσίευσαν φωτογραφίες που δείχνουν σκάφη εφοδιασμού και προσωπικό να συναρμολογούν την πλωτή προβλήτα από χαλύβδινα τμήματα, δίπλα σε πλοίο του αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού.

Ωστόσο, τα Ηνωμένα Έθνη λένε ότι ένας θαλάσσιος διάδρομος δεν μπορεί ποτέ να υποκαταστήσει την παράδοση μέσω ξηράς και ότι οι χερσαίες διαδρομές είναι ο μόνος τρόπος για να μεταφερθεί ο κύριος όγκος των προμηθειών που απαιτούνται.

Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, το Ισραήλ άνοιξε εκ νέου το πέρασμα Erez στη βόρεια λωρίδα της Γάζας για τις αυτοκινητοπομπές βοήθειας, υπό την πίεση των δυτικών συμμάχων του και μετά από επανειλημμένες εκκλήσεις διεθνών οργανώσεων βοήθειας.

Ωστόσο, η Ιορδανία δήλωσε ότι ορισμένα από τα φορτηγά με τη βοήθειά της δέχθηκαν επίθεση από ισραηλινούς εποίκους πριν φτάσουν στο πέρασμα.

Μια πρόσφατη έκθεση που υποστηρίχθηκε από τα Ηνωμένα Έθνη προσέφερε αδιάσειστα στατιστικά στοιχεία ότι η ανθρωπιστική καταστροφή στη Γάζα μετατρέπεται σε ανθρωπογενή λιμό.

«Το Ισραήλ χρησιμοποιεί την πείνα ως όπλο πολέμου»

Ο ανώτερος αξιωματούχος του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ο Φόλκερ Τουρκ, δήλωσε στο BBC ότι υπάρχει μια «εύλογη» υπόθεση ότι το Ισραήλ χρησιμοποιεί την πείνα ως όπλο πολέμου στη Γάζα.

Το Ισραήλ αρνείται ότι περιορίζει τις παραδόσεις βοήθειας και έχει κατηγορήσει τον ΟΗΕ ότι δεν την διανέμει σε όσους την έχουν ανάγκη μέσα στη Γάζα.

Το Ισραήλ εξαπέλυσε στρατιωτική εκστρατεία στη Γάζα για να καταστρέψει τη Χαμάς ως απάντηση στην επίθεση της οργάνωσης στο νότιο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου, κατά τη διάρκεια της οποίας σκοτώθηκαν περίπου 1.200 άνθρωποι και άλλοι 253 πιάστηκαν όμηροι.

Περισσότεροι από 34.500 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί στη Γάζα από τότε, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της περιοχής που διοικείται από τη Χαμάς.

Την Τετάρτη, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν δήλωσε στο Ισραήλ και τη Χαμάς ότι «ήρθε η ώρα» για μια συμφωνία που θα επιφέρει κατάπαυση του πυρός στη Γάζα και θα απελευθερώσει τους υπόλοιπους ομήρους που κρατούνται εκεί. Είπε ότι μια συμφωνία βρίσκεται στο τραπέζι και η Χαμάς θα πρέπει να συμφωνήσει σε αυτήν.

Οι διαμεσολαβητές αναμένουν απάντηση από τη Χαμάς στην τελευταία πρόταση.

Φέρεται να περιλαμβάνει κατάπαυση του πυρός για 40 ημέρες και απελευθέρωση περισσότερων από 30 Ισραηλινών ομήρων σε αντάλλαγμα για πολλούς ακόμη Παλαιστίνιους κρατούμενους.