Λάδι στη φωτιά που δεν ανάβει

Ενα πράγμα είναι βέβαιο μετά τον δεύτερο γύρο των εκλογών στη Γαλλία: εδώ στην Ελλάδα θα ξεκινήσει η μηχανιστική παρερμηνεία του εκλογικού αποτελέσματος – ένα σπορ, σημειωτέον, στο οποίο η Αριστερά κάνει πρωταθλητισμό. Να περιμένουμε λοιπόν ότι θα ενισχυθεί η σαχλαμαρίστικη συζήτηση περί μεγάλης Κεντροαριστεράς στην Ελλάδα. Θα βαρεθούμε να ακούμε ότι το μήνυμα των γαλλικών εκλογών δείχνει προς την κατεύθυνση της εκλογικής ένωσης των αριστερών δυνάμεων. Θα το ακούμε μάλιστα από ανθρώπους που είτε δεν καταλαβαίνουν τι συνέβη στη Γαλλία είτε συγκεντρώνονται στο ένα που τους βολεύει και παραβλέπουν όλα τα υπόλοιπα που δεν τους ευνοούν.

Παραβλέπουν, κατ’ αρχάς, ότι η Αριστερά στη Γαλλία ενώθηκε εκλογικά, όχι ουσιαστικά. Η ένωση, δηλαδή, ήταν τακτικού χαρακτήρα και όχι στρατηγικού. Εγινε για να εμποδίσει τη Λεπέν, δεν έγινε με σκοπό τη διακυβέρνηση της χώρας. Περισσότερο πιθανό είναι κάποια συνιστώσα του Νέου Λαϊκού Μετώπου (ΝΛΜ) τους να συνεργαστεί με τον Μακρόν και τους κεντρώους του για τον σχηματισμό κυβέρνησης, παρά να συνεργαστούν μεταξύ τους. Παραβλέπουν, κυρίως, ότι το ΝΛΜ έγινε για να αντιμετωπίσει την Ακροδεξιά – και την εμπόδισε, αν και εξακολουθεί να μεγαλώνει σε αριθμό ψήφων. Στην Ελλάδα, ένα λαϊκό μέτωπο θα είχε να αντιμετωπίσει μια κυβέρνηση της Κεντροδεξιάς που ακολουθεί πολιτική Κεντροαριστεράς και η οποία ελέγχεται από τους ψηφοφόρους για την αποτελεσματικότητά της, όχι για το λεγόμενο ιδεολογικό της πρόσημο.

Επομένως, δεν υπάρχουν οι συνθήκες και τέρμα η κουβέντα. Εκτός αν το παραμύθι της Αριστεράς για τον ακροδεξιό ή τον νεοφιλελεύθερο Μητσοτάκη (κυκλοφορεί σε δύο εκδοχές ο μύθος, για κάθε περίσταση, πολυεργαλείο…) το έχουν πιστέψει και οι ίδιοι. Επισημαίνω τον κίνδυνο, γιατί ο αυτοδηλητηριασμός από υπερβολική τοξικότητα είναι από τις συχνότερες και τις πλέον επικίνδυνες παρενέργειες της πολιτικής.

ΒΡΕΤΑΝΙΚΗ ΠΑΡΑΞΕΝΙΑ

Η κυβερνητική αποτελεσματικότητα, πάντως, ή έστω η αναζήτησή της ήταν το μήνυμα των βρετανικών εκλογών που έδωσαν στους Εργατικούς την πρώτη εκλογική νίκη τους μετά το 2005. Οι βρετανοί ψηφοφόροι καταψήφισαν την ανικανότητα των Συντηρητικών, που αυτοκαταστράφηκαν στην προσπάθειά τους να εφαρμόσουν το Brexit, και έδωσαν μια ευκαιρία στους Εργατικούς του Κιρ Στάρμερ. Ετσι, με μόλις 33,8% οι Εργατικοί έλαβαν 411 έδρες στη Βουλή των Κοινοτήτων, ενώ στις προηγούμενες εκλογές με ποσοστό 32,1% είχαν λάβει λιγότερες από τις μισές, 202 έδρες. Η δυσαναλογία οφείλεται στο εκλογικό σύστημα (μονοεδρικές περιφέρειες με απλή αναλογική) και στη διασπορά των ψήφων λόγω της εξασθένησης του δικομματισμού και της καταβαράθρωσης των Συντηρητικών.

Αυτό όμως που φαίνεται αρχικά σαν αδικία του συστήματος μπορεί να λειτουργεί και ως κίνητρο πολυσυλλεκτικότητας, τουλάχιστον για τα κόμματα με κυβερνητικές φιλοδοξίες. Το γεγονός, δηλαδή, ότι εκλέγεται εκείνος που μαζεύει τις περισσότερες ψήφους και όλοι οι άλλοι χάνουν υποχρεώνει τα κόμματα να αναζητούν υποψηφίους οι οποίοι μπορούν να ανοίγονται και σε κοινά τα οποία διαφέρουν από τους παραδοσιακούς ψηφοφόρους του κόμματος. Αυτό ακριβώς έκαναν οι Εργατικοί του Στάρμερ, προώθησαν αριστερούς που μπορούν να μιλούν με κεντρώους, έτσι τα κατάφεραν να εκλεγούν οι υποψήφιοί τους και οι Εργατικοί σχημάτισαν κυβέρνηση. Είναι τέτοιο το σύστημα, δηλαδή, ώστε δεν φτάνει μόνο ο αριθμός των ψήφων, χρειάζεται να είναι και ισομερής η διασπορά τους ανά την επικράτεια.

Συνεπώς, το κακό σενάριο της ομηρείας της κυβέρνησης Στάρμερ από την Αριστερά του κόμματος, για το οποίο έγραφα την περασμένη εβδομάδα, δεν ισχύει. Παίζει μόνο το καλό σενάριο, αφού στην πλειοψηφία τους οι νεοεκλεγέντες τείνουν μάλλον προς το «New Labour» του Τόνι Μπλερ, αν τον θυμάστε…

Ο ΔΙΕΘΝΗΣ

Θα γίνω κακός, αλλά όταν ο διεθνής Αλέξης Τσίπρας αποφαίνεται για το αποτέλεσμα των γαλλικών εκλογών και ξεκινά τη δήλωσή του με τη φράση «είχα την τύχη να παρακολουθήσω από κοντά», το πρώτο που μου έρχεται στο μυαλό είναι να ρωτήσω σε ποια γλώσσα. Αν δεν καταλαβαίνεις τη γλώσσα, είτε από κοντά είτε από μακριά παρακολουθείς, μικρή διαφορά κάνει…