«Ο Στάρμερ πιστεύει ότι το Brexit ήταν μία τρέλα»

Ο νέος βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ θα επιδιώξει να βελτιώσει και να δημιουργήσει σχέσεις καλής γειτονίας με τις ευρωπαϊκές χώρες, εκτιμά στη συνέντευξή του στα «ΝΕΑ» ο Νικ Γουίτνι, ανώτερος συνεργάτης πολιτικής στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων (ECFR). Ο πολιτικός αναλυτής μιλά για την πολιτική που αναμένεται να ακολουθήσει ο νέος βρετανός πρωθυπουργός σε σειρά ζητημάτων, ενώ για τα Ελγίνεια εκτιμά ότι είναι ένα ζήτημα το οποίο θα προσπαθήσει να αποφύγει.

Δεδομένης της μακριάς και δύσκολης εγχώριας ατζέντας του Κιρ Στάρμερ, πώς θα συνεργαστεί με την Ευρώπη;

Η προτεραιότητα του Στάρμερ είναι η εσωτερική πολιτική. Τα τελευταία χρόνια έχει μετασχηματίσει το Εργατικό Κόμμα, μετατρέποντάς το από κόμμα της Αριστεράς σε ένα πιο κεντρώο κόμμα, καθιστώντας το επανεκλέξιμο και δείχνοντας ότι έχει αποφασιστικότητα. Η ανασυγκρότηση της βρετανικής οικονομίας θα είναι το κυρίαρχο ζήτημα που θα απορροφήσει την προσοχή του. Η κύρια ενασχόλησή του με την Ευρώπη θα είναι η άμβλυνση των προβλημάτων που δημιούργησε το Brexit στο εμπόριο μεταξύ Βρετανίας και ΕΕ.

Πόσο μακριά θα φτάσει;

Ο Στάρμερ έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν θα επιδιώξει την ένταξη της Βρετανίας στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά. Το ζήτημα παραμένει δύσκολο στο εσωτερικό της Βρετανίας, αλλά αναγνωρίζει επίσης ότι οι Βρυξέλλες δεν θα ενδιαφερθούν – θα πρέπει να περάσουν πολλά χρόνια για να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη. Δεν μπορεί να περιμένουμε να επανενταχθούμε στην ενιαία αγορά ή στην ΕΕ, το μόνο που μπορεί να γίνει είναι να υπάρξει βελτίωση στις οικονομικές μας σχέσεις. Αλλά δεν θα είναι εύκολο, θα είναι μια διαπραγμάτευση. Ο Στάρμερ πιστεύει πάντως ότι το Brexit ήταν μια τρέλα και θέλει να βελτιώσει και να δημιουργήσει σχέσεις καλής γειτονίας με τις ευρωπαϊκές χώρες αφενός διότι θα βοηθήσει τη βρετανική οικονομία, αφετέρου εξαιτίας της κατάστασης όσον αφορά την άμυνα και την ασφάλεια.

Στην Ευρώπη είναι έντονη η συζήτηση για την ενίσχυση των επενδύσεων άμυνας και ασφάλειας. Ποια η βρετανική θέση σε αυτό το ζήτημα;

Ο Στάρμερ όπως και ο Σούνακ και ο Τζόνσον, πριν από αυτόν, έχουν με ισχυρό τρόπο καταδικάσει την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, έχουν όλοι επιδείξει αποφασιστικότητα στην παροχή όπλων και οικονομικής βοήθειας στην Ουκρανία και γενικότερα στη στήριξη της χώρας. Δεν υπάρχει αλλαγή εκεί. Στην άμυνα η Βρετανία επενδύει πάνω από 2% του ΑΕΠ εδώ και καιρό. Αλλά υπάρχει διακομματική συναίνεση ότι θα πρέπει να αυξηθούν οι αμυντικές δαπάνες στο 2,5%. Ο Στάρμερ έχει δώσει προσοχή σε όλες τις συμβατικές υποσχέσεις για την άμυνα, είναι υπέρ μιας ισχυρής βρετανικής πυρηνικής αποτρεπτικής δύναμης, μιας ισχυρής διατλαντικής συμμαχίας.

Με τα Γλυπτά του Παρθενώνα ποια στάση εκτιμάτε ότι θα υιοθετήσει;

Το πρόβλημα είναι ότι η επιστροφή των Μαρμάρων θα σημάνει το τέλος του Βρετανικού Μουσείου, διότι το μουσείο είναι μια υπέροχη συσσώρευση των λαφύρων της περιόδου της βρετανικής αυτοκρατορίας. Αν ήταν μόνο τα Μάρμαρα του Παρθενώνα, τότε θα είχαν επιστρέψει ήδη, αλλά είναι το προηγούμενο που θα δημιουργήσει μια τέτοια κίνηση για άλλες χώρες. Διότι τότε οι Αιγύπτιοι θα ζητήσουν τα αιγυπτιακά εκθέματα κ.λπ. Το ζήτημα δεν είναι εύκολο και ο Στάρμερ θα προσπαθήσει να το αποφύγει, αν μπορέσει.

Πώς θα διαχειριστεί τη μετανάστευση; Είδαμε ότι κατήργησε αμέσως το σχέδιο «Ρουάντα».

Η αλήθεια είναι ότι πρόκειται για ένα πρόβλημα χωρίς λύση, όχι μόνο στη Βρετανία, και θα παραμείνει έτσι τα επόμενα χρόνια. Η στάση του Στάρμερ είναι ότι θα διαχειριστεί το πρόβλημα όπως θα έκανε με την τρομοκρατία. Ανάμεσα στις πρώτες κινήσεις του μόλις ανέλαβε είναι η δημιουργία μιας νέας στρατηγικής διοίκησης, η οποία έχει στόχο τον συντονισμό των προσπαθειών της αστυνομίας, της υπηρεσίας ασφαλείας, των υπηρεσιών πληροφοριών, αν χρειαστεί και του στρατού, προκειμένου να καταπολεμήσουν τα δίκτυα λαθρεμπόρων με τον ίδιο βαθμό προσοχής που θα αντιμετωπίζονταν οι εξτρεμιστές του ISIS, οι τρομοκράτες. Θα δούμε πώς θα αποδώσει. Φυσικά δεν θα σταματήσει τις βάρκες που διασχίζουν τη Μάγχη, όπως είναι δύσκολο να σταματήσουν οι βάρκες με μετανάστες στο Αιγαίο.