Ψάρια στη στεριά

Οι φωτογραφίες με σόκαραν. Εκατοντάδες χιλιάδες νεκρά ψάρια στον Παγασητικό. Εψαξα να δω τι συμβαίνει. Τα σάιτ και, γενικώς, τα ελληνικά ΜΜΕ είχαν τους γνωστούς τίτλους που κραυγάζουν. Ο πρώτος και πιο επαναλαμβανόμενος: οικολογική καταστροφή. Υστερα ήρθε η κλωτσοπατινάδα του δημάρχου Βόλου, Αχιλλέα Μπέου, με τον περιφερειάρχη Θεσσαλίας, Δημήτρη Κουρέτα.

Προσπάθησα να μάθω τι είχε συμβεί από τα ρεπορτάζ που υπέθεσα αφελώς ότι βρίσκονται κάτω από τους τίτλους των διαφόρων σάιτ, εγκρίτων και λιγότερο εγκρίτων. Βρήκα μόνο άναρθρες προτάσεις, με κόπι-πάστε (που λέει κι ο Πολάκης) τα τερατώδη λάθη, αλλά γενικώς πουθενά δεν βρήκα πληροφόρηση. Εκανα λοιπόν τα στοιχειώδη. Ανοιξα την ατζέντα μου, πήρα μερικά τηλέφωνα ειδικών και από τον ένα στον άλλο, με την απαραίτητη ενημέρωση από ειδικό που είναι και Θεσσαλός, συγκέντρωσα κάποιες βασικές πληροφορίες.

Η λίμνη Κάρλα, μετά τις περσινές πλημμύρες της Θεσσαλίας, διογκώθηκε και τριπλασιάστηκε σε έκταση. Επειδή η ζωή, αν βρει ιδανικές συνθήκες, προχωρεί, τα ψάρια της λίμνης υπερπολλαπλασιάστηκαν σε όλη την υδάτινη έκταση. Πιθανόν, στον υπερπολλαπλασιασμό τους συνέβαλε και το φαινόμενο του ευτροφισμού, η μεγάλη παρουσία οργανικής ύλης στη λάσπη, μέρος της οποίας οφείλεται στα λογής φάρμακα που χρησιμοποιεί η γεωργία. Στη διάρκεια των εργασιών αποστράγγισης της Κάρλας, δεν υπήρξε πρόνοια για ό,τι θα συνέβαινε με την υποχώρηση των νερών. Κάπως έτσι, μεγάλη ποσότητα ψαριών του γλυκού νερού διέφυγε προς τον Παγασητικό, όπου πέθαναν λόγω του θαλασσινού αλατιού. Η ποσότητά τους, όμως, όπως αποδείχτηκε ήταν υπερβολικά μεγάλη, γι’ αυτό και μετά το κλείσιμο του θυροφράγματος απ’ όπου έφευγαν τα νερά συνέχισαν να πεθαίνουν στη λίμνη. Το θέμα, όπως είναι ευνόητο, δημιούργησε περιβαλλοντικό πρόβλημα, έγινε παγκόσμιο μιντιακό θέαμα και πλήττει τον τοπικό τουρισμό.

Είναι λοιπόν ατύχημα ό,τι συνέβη; Κάτι χειρότερο, νομίζω. Είναι ένδειξη της μόνιμης αδυναμίας συντονισμού της τοπικής αυτοδιοίκησης με το κεντρικό κράτος, όχι πάντα με ευθύνη του κεντρικού κράτους. Τον υπερπολλαπλασιασμό των ψαριών και τις επιπτώσεις της αποστράγγισης έπρεπε μελέτες να τα έχουν προβλέψει, αν χρησιμοποιήθηκαν μελέτες. Θυμάμαι ότι, μετά τις πλημμύρες, η κεντρική κυβέρνηση είχε παραγγείλει μελέτη για την Κάρλα σε ολλανδούς ειδικούς, η οποία εκπονήθηκε. Το περιεχόμενό της, όμως, και η χρήση της από όσους εργάζονται στο πεδίο, δεν είναι σίγουρο ότι χρησιμοποιήθηκε. Την ευθύνη γι’ αυτό, όπως και τις ευθύνες για παραλείψεις, έλλειμμα συντονισμού, αυθαιρεσίες στον χειρισμό της αποστράγγισης, προφανώς θα τις αποδώσει η εισαγγελία του Αρείου Πάγου, που επιλήφθηκε.

Τι μένει; Ο καβγάς των εκπροσώπων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Μολονότι ο Μπέος βγήκε, κατόπιν εορτής όπως πάντα, με στόχο να αποποιηθεί δημοσίως των ευθυνών του, η ουσία είναι ότι τα νεκρά ψάρια ήρθαν στον Παγασητικό και στην περιοχή του Βόλου, αιφνιδιάζοντας τη δημοτική αρχή.

Ευθύνεται λοιπόν η Περιφέρεια; Κανείς δεν μπορεί να πει τίποτα πριν υπάρξει δικαστική διερεύνηση. Προσωπικά, και πολιτικά μόνο μιλώντας, μου έκανε κακή εντύπωση ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας, Δημήτρης Κουρέτας, ο οποίος σε μια από τις δηλώσεις του εμφανίστηκε νίπτοντας τας χείρας του και επιδιώκοντας να φορτώσει τις ευθύνες στην προηγούμενη αρχή της Περιφέρειας. Ο πρώην περιφερειάρχης, Κωνσταντίνος Αγοραστός, συνετρίβη πολιτικά στις τελευταίες αυτοδιοικητικές εκλογές, υπό το βάρος της καταστροφής που, δικαίως ή καθ’ υπερβολήν, του φόρτωσαν. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η επόμενη αρχή της Περιφέρειας είναι ανεύθυνη. Αν σχεδόν ένα χρόνο μετά την εκλογή του δεν βρήκε χρόνο να μάθει τα προβλήματα αυτό δείχνει τουλάχιστον μειωμένα ανακλαστικά – που τα έκρυβε, απλώς, κατηγορώντας τους αντιπάλους του. Ομως στο τέλος ξυρίζουν τον γαμπρό.