Η νέα παγίδα της Άγκυρας – Τουρκολιβυκό Νο 2 μέσω Συρίας
Προσεκτικά παρακολουθούν Αθήνα και Λευκωσία τα σενάρια που κυκλοφορούν ευρέως τα τελευταία 24ωρα μέσω φιλοκυβερνητικών τουρκικών ΜΜΕ, βάσει των οποίων η Αγκυρα παροτρύνεται να προχωρήσει άμεσα, με το παρόν μεταβατικό καθεστώς στη Δαμασκό, σε καθορισμό τουρκοσυριακής ΑΟΖ, η οποία θα παραγνωρίζει εντελώς την ύπαρξη της Κύπρου και θα κινείται στη λογική του ανυπόστατου τουρκολιβυκού μνημονίου.
Συγκεκριμένα, χθες, τόσο ο απόστρατος ναύαρχος Τζιχάτ Γιαϊτζί μέσω τηλεοπτικού δικτύου όσο και η «Μιλιέτ» με την επίκληση αναλυτών αναφέρθηκαν στη δυνατότητα υπογραφής συμφωνίας ΑΟΖ μεταξύ Τουρκίας και Συρίας με στόχο την «αλλαγή των δεδομένων». «Μπορούμε να υπογράψουμε με τη Συρία μια συμφωνία καθορισμού Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, όπως είχαμε κάνει με τη Λιβύη», δήλωσε ο Γιαϊτζί.
Και συνέχισε: «Αυτή η συμφωνία θα δώσει κατά 12% περισσότερο χώρο στη Συρία σε σχέση με την πρόταση της Ελληνοκυπριακής Διοίκησης της Νότιας Κύπρου. Αυτό δηλαδή θα δώσει περισσότερη ΑΟΖ στη Συρία. Αυτή η συμφωνία θα δώσει ένα κέρδος στην Τουρκία έκτασης 4.000 τ.χλμ. και θα χαλάσει το σχέδιο των Ελληνοκυπρίων. Ετσι, στην Ανατολή θα δημιουργηθεί μια τουρκική ασπίδα, όπως είχε δημιουργηθεί και δυτικά μια τουρκική ασπίδα με τη συμφωνία με τη Λιβύη». Ο ίδιος, μάλιστα, παρότρυνε την τουρκική κυβέρνηση λέγοντας: «Η κυβέρνηση αυτή πρέπει να το κάνει αυτό. Δεν είναι εποχή για να διστάζουμε και να σκεφτόμαστε τι θα πει ο ένας ή ο άλλος. Η Τουρκία δεν πρέπει να φοβάται τους Ελληνοκύπριους».
Στον τουρκικό Τύπο, η «Μιλιέτ» διά χειρός Αϊντίν Χασάν σημείωνε πως «στην Ανατολική Μεσόγειο το κλίμα άλλαξε υπέρ της Τουρκίας», ενώ επαναλάμβανε την ίδια παρότρυνση σχετικά με τον καθορισμό τουρκοσυριακής ΑΟΖ: «Πρέπει να υπογράψουμε συμφωνία ΑΟΖ με τη Συρία. Θα αλλάξει τα δεδομένα». Το ανησυχητικό παζλ δηλώσεων που αποκαλύπτουν τη διαφαινόμενη νέα παγίδα από πλευράς Αγκυρας συμπληρώθηκε από τον ίδιο τον Ερντογάν, ο οποίος χθες επεσήμανε πως «η Τουρκία είναι μεγαλύτερη από την Τουρκία», τονίζοντας πως δεν μπορούν ως έθνος να περιορίσουν τους ορίζοντές τους στα 782.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα.
Προετοιμασία για όλα τα ενδεχόμενα
Αναλυτές στην Αθήνα περιγράφουν ως υπαρκτή την αναδυόμενη απειλή να καθοριστεί ΑΟΖ μεταξύ Τουρκίας και Συρίας, κατά το μοντέλο του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου, ιδιαιτέρως, μάλιστα, στην περίπτωση που το νέο καθεστώς της Συρίας τεθεί υπό τουρκική εποπτεία. Οπως επισημαίνουν, η Αθήνα θα πρέπει να αναμένει πως η Αγκυρα θα πιέσει τη Δαμασκό να υπογράψουν συμφωνία, καθότι στο επίκεντρο της τουρκικής στρατηγικής για την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου βρίσκεται η «Γαλάζια Πατρίδα». Αυτό που εξηγούν αναλυτές – οι οποίοι προτρέπουν Αθήνα και Λευκωσία να επιδοθούν σε «αποτρεπτική διπλωματία» – είναι πως, σύμφωνα με τους χάρτες των εμπνευστών της «Γαλάζιας Πατρίδας» και με βάση τον ισχυρισμό της Τουρκίας πως τα νησιά, όπως είναι η Κύπρος, δεν έχουν δικαιώματα όταν βρίσκονται απέναντι από ηπειρωτικές ακτές, η Τουρκία στοχεύει στο να οριοθετήσει τουρκοσυριακή ΑΟΖ και στην περιοχή ανάμεσα σε Κύπρο και Συρία, αγνοώντας την Κύπρο, ώστε να προκύψει μια «γλώσσα» τουρκικής υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ εντός της κυπριακής ΑΟΖ, με την Αγκυρα να δίνει, παράλληλα, στη Δαμασκό μια μικρή περιοχή την οποία η Συρία δεν θα αποκτούσε μέσω καθορισμού ΑΟΖ με την Κύπρο. Αρμόδιες πηγές στην Αθήνα τονίζουν πως «η κατάσταση αξιολογείται». Το σήμα που εκπέμπεται ανεπίσημα είναι πως η ελληνική διπλωματία προετοιμάζεται πάντα για όλα τα ενδεχόμενα, στη βάση πιθανών σεναρίων («what if»), και έχει μεριμνήσει προληπτικά.
Η Αθήνα, η Λευκωσία και η ΕΕ
Σε δηλώσεις του, πάντως, ο κύπριος υπουργός Εξωτερικών Κωνσταντίνος Κόμπος τόνισε πως «χρειάζεται να ληφθούν υπ’ όψιν οι ευαισθησίες όλων στην περιοχή», ενώ ο έλληνας υπουργός Εξωτερικών, ερωτηθείς σχετικά με τη Συρία, απάντησε πως, μεταξύ άλλων, «προέχει η εδαφική ακεραιότητα, εγγυημένη και απαλλαγμένη από εξωτερικώς δρώντες». Ο Γιώργος Γεραπετρίτης, επιπλέον, τόνισε πως βρίσκεται σε «διαρκή επικοινωνία» με τους άραβες ομολόγους του, πως η Ελλάδα είναι «παρούσα ενεργώς», καθώς επίσης ότι από κοινού με Κύπρο και Αυστρία κατετέθη σχέδιο στην ΕΕ που περιλαμβάνει πρόταση για εγκατάσταση Ειδικού Απεσταλμένου της ΕΕ στη Συρία με σκοπό τη «διαρκή παρακολούθηση των τεκταινομένων». Σύμφωνα με πληροφορίες, δε, ιδιαίτερη αξία έχει πως στο εν λόγω (αδημοσίευτο) σχέδιο γίνεται ρητή αναφορά στο γεγονός πως η κατάσταση στην περιοχή «χρειάζεται παρακολούθηση» από την ΕΕ «καθώς επηρεάζει ευθέως τα ευρωπαϊκά θαλάσσια σύνορα με τη Συρία, συμπεριλαμβανομένης και της ΑΟΖ».