Ο κόσμος στο χέρι μας
Την προπαραμονή της Πρωτοχρονιάς, ένας φίλος ήθελε να κάνει ένα καλό δώρο στον εαυτό του. Το τελευταίο μοντέλο του iphone η τιμή του οποίου, μαζί με τα «προικιά» του, πλησιάζει τα δύο χιλιάρικα. Γύρισε όλα τα σχετικά καταστήματα του κέντρου αλλά το συγκεκριμένο μοντέλο ήταν sold out. Φαίνεται ότι πάρα πολλοί ήθελαν να κάνουν αυτό το δώρο στον εαυτό τους ή σε κάποιον άλλον. Οχι, δεν θα μπω στη λογική «Μα, αφού υποτίθεται ότι δεν ρέει χρήμα στην αγορά, πώς ξοδεύουν τόσα πολλά για ένα τηλέφωνο;». Ούτε καν στο ότι αυτοί – όσοι και να είναι – αποτελούν, τελικά, ένα μικρό δείγμα του συνολικού πληθυσμού. Διότι το κινητό τηλέφωνο σήμερα είναι η «ταυτότητα» ενός κοινωνικού και οικονομικού στάτους (ιδιαίτερα μάλιστα όταν αυτό δεν πιστοποιείται από κάτι άλλο ενώ, αντίθετα, έχω δει ανθρώπους με μεγάλη οικονομική επιφάνεια να χρησιμοποιούν πολύ παλαιότερα μοντέλα).
Για να το πω στο λανγκάζ της δεκαετίας του 1980, με ένα σούπερ smartphone, σήμερα πουλάς μούρη («πουλμούρ» το λένε στα σύγχρονα) όπως, παλαιότερα, με ένα «πειραγμένο» μηχανάκι ή αυτοκίνητο. Ματαιοδοξία; Ναι. Αλλά μήπως δεν είναι κι αυτή ένα από τα βασικά «υλικά» του ανθρώπου; Και στην τελική, πιο «ακίνδυνο» είναι το smartphone από ένα «πειραγμένο» αυτοκίνητο. Και πιο οικονομικό. Ασε που σου ανοίγει δρόμο για τις νέου τύπου καριέρες που έχουν να κάνουν με την προσωπική έκθεση και αποδίδουν «κέρδη πολλά, σίγουρα λεφτά και εισόδημα μεγάλο» όπως υποσχόταν η παλιά διαφήμιση. Να ‘ναι καλά ο μακαρίτης Στιβ Τζομπς που παρουσίασε, σαν σήμερα, το πρώτο smartphone. Πριν από δεκαοκτώ χρονιά. Που άλλαξαν τις κινήσεις της καθημερινότητάς μας όσο ένας αιώνας.
Εχουμε συνειδητοποιήσει πόσες συσκευές έχουμε στο χέρι μας, κρατώντας ένα smartphone; Εκτός από τηλέφωνο, φωτογραφική μηχανή και κάμερα που ανοίγει νέους δρόμους ακόμη και στον κινηματογράφο – η βραβευμένη ταινία «Μαγνητικά πεδία» γυρίστηκε με ένα τηλέφωνο. Είναι και μαγνητόφωνο – το δημοσιογραφικό μαγνητοφωνάκι μου που όταν το είχα αγοράσει θεωρούσα ότι πάτησα στο Εβερεστ της τεχνολογίας διότι λειτουργούσε χωρίς μικροκασέτα, είναι σήμερα αντικείμενο μουσειακής αξίας, ξεχασμένο σε κάποιο συρτάρι. Είναι γραφομηχανή (θεωρώ ότι δεν υπάρχει συνάδελφος που, λόγω συνθηκών, δεν έχει γράψει κείμενο σε κινητό), είναι ηλεκτρονικός υπολογιστής απ’ όπου μπορούμε να λάβουμε και να στείλουμε μέιλ, είναι και επεξεργαστής φωτογραφιών. (Και στο σημείο αυτό να αποτίσω φόρο τιμής στον φωτογράφο Ντίνο Διαμαντόπουλο που καθόταν ώρες πάνω από τις φωτογραφίες πρωταγωνιστριών και με ένα ξυραφάκι και ένα πινελάκι έσβηνε ρυτίδες και ρετουσάριζε επιδερμίδες, όλα αυτά που σήμερα γίνονται αυτόματα με προεπιλεγμένη εφαρμογή).
Το smartphone είναι επίσης ρολόι (σήμερα τα ρολόγια φοριούνται σαν κόσμημα), ξυπνητήρι, μίνι τηλεόραση, «εργαλείο» εύρεσης ταξί και παραγγελίας φαγητού, μέσον shopping και μία παγκόσμια βιτρίνα σε όσα μαγαζιά ξέρουμε, σε όσα δεν ξέρουμε αλλά και σε όσα δεν μπορούμε να φανταστούμε. Είναι κομπιουτεράκι, ημερολόγιο, μηχανή εντοπισμού αγνοουμένων, GPS, σημειωματάριο, παιχνιδομηχανή, πιστωτική κάρτα, πορτοφόλι, ταυτότητα και ίσως κάποια άλλα που δεν περνάνε τώρα από το μυαλό μου. Κυρίως όμως, το smartphone είναι συντροφιά. Σε αεροπλάνα, βαπόρια, αίθουσες αναμονής, ουρές, ώρες ανίας και μοναξιάς. Είτε σκρολάροντας, είτε παίζοντας, είτε επικοινωνώντας με γνωστούς και αγνώστους (κυρίως με τους δεύτερους).
Ο άνθρωπος που είδε το μέλλον
Δεν ξέρω αν ο Τζομπς είχε στο μυαλό του ότι το smartphone θα γινόταν αυτό που είναι σήμερα. Αλλωστε, έφυγε από τη ζωή τέσσερα μόλις χρόνια μετά το ιστορικό εκείνο λανσάρισμα. Εχω όμως την εντύπωση ότι όλο αυτό υπήρχε στο μυαλό του. Επρόκειτο για έναν επιχειρηματία – φιλόσοφο, έναν οραματιστή που έβλεπε το μέλλον έτσι όπως τον φαντάζονταν οι άνθρωποι όταν είναι ακόμη παιδιά. Σαν ένα λούνα παρκ επιστημονικής φαντασίας και απρόσκοπτης πρόσβασης στα πάντα. Δεν οραματίστηκε έναν κόσμο στα μέτρα του και στις φιλοδοξίες του. Αυτή είναι η ειδοποιός διαφορά του από τον Ιλον Μασκ.