Ναβάλνι: Το κολαστήριο ΙΚ-3 και οι απάνθρωπες συνθήκες κράτησης του ηγέτη της ρωσικής αντιπολίτευσης

Η φυλακή-κολαστήριο IK-3 στην οποία κρατούνταν τους τελευταίους δύο μήνες ο 47χρονος ρώσος αντιφρονούντας και πατέρας δύο παιδιών, Αλεξέι Ναβάλνι, ήταν ουσιαστικά πρώην στρατόπεδο τύπου «γκουλάγκ» πάνω από τον Αρκτικό Κύκλο, ένα από τα πολλά που είναι διαβόητα για τα βασανιστήρια με νερό και την κακοποίηση με ηλεκτροσόκ.

Αυθόρμητες συγκεντρώσεις στη μνήμη του Νοβάλνι έγιναν στη Ρωσία μετά την ανακοίνωση του θανάτου του, με την αστυνομία να έχει προχωρήσει σε δεκάδες συλλήψεις, σύμφωνα με την οργάνωση προάσπισης ανθρωπίνων δικαιωμάτων OVD-Info, που καταγράφει τις διαδηλώσεις στη χώρα. «Περισσότεροι από 110 άνθρωποι σε 13 πόλεις είχαν τεθεί υπό κράτηση μέχρι τις 09.36 (ώρα Ελλάδας) σήμερα», ανέφερε.

Πρώην κρατούμενοι στα κολαστήρια IK-3 τονίζουν ότι οι φυλακές αυτού του είδους είναι σχεδιασμένες να κάνουν τους έγκλειστους να αισθάνονται απελπισμένοι και να χάνουν κάθε ελπίδα, αλλά και να συντρίβουν την οποιαδήποτε επαναστατική διάθεση.

Η σωφρονιστική αποικία στην οποία ήταν το κελί του Ναβάλνι, αποκαλούμενη και «Πολικός Λύκος», θεωρείται από τις πλέον σκληρές φυλακές της Ρωσίας, όχι μόνο λόγω των ακραίων θερμοκρασιών που επικρατούν εκεί αλλά και των απάνθρωπων συνθηκών κράτησης.

Στο μικροσκοπικό κελί του μπορούσε να βαδίζει μπρος-πίσω μόνο 3,5 μέτρα, ενώ κάθε μέρα στις 5 π.μ. τον ξυπνούσαν με το τραγούδι «I am Russian» του ποπ σταρ Shaman που υποστηρίζει τον Βλαντιμίρ Πούτιν, αναφέρει η New York Post.

Αλλά αυτό ήταν το λιγότερο καθώς, όπως λένε ειδικοί και πρώην κατάδικοι, η ζωή στο διαβόητο ρωσικό κολαστήριο – όπου οι εξωτερικές θερμοκρασίες μπορεί να πέσουν στους 40 βαθμούς κάτω από το μηδέν τον χειμώνα και τα κουνούπια και οι σκνίπες να τρελάνουν τους κρατούμενους το καλοκαίρι – θα ήταν ένας ζωντανός εφιάλτης.

Όπως είχε δηλώσει ο Ναβάλνι «κάποτε τον έβαλαν στην απομόνωση για 15 ημέρες επειδή δεν συστήθηκε όπως έπρεπε σε έναν φύλακα».

Ασύλληπτα βασανιστήρια

«Μόλις περάσεις το κατώφλι, σου δίνουν να καταλάβεις ότι βρίσκεσαι στο καθαρτήριο, όπου δεν έχεις δικαιώματα και δεν υπάρχει κανείς να παραπονεθείς», δήλωσε ο Ουκρανός σκηνοθέτης Oleh Sentsov στο Radio Free Europe, αφού πέρασε πέντε χρόνια στην ίδια αποικία.

«Ξυλοδαρμοί, εξευτελισμός, ηλεκτροσόκ, σε κρατούν σε παγωμένο κελί γυμνό ή με βρεγμένα ρούχα», λέει.

Κι όμως υπάρχει και χειρότερο, όπως αποκαλύπτει: «Μπορεί να σε κλείσουν σε εμβρυακή στάση σε ένα σιδερένιο κουτί όπου με δυσκολία αναπνέεις και ουρείς πάνω σου, συν την καθημερική απειλή που δέχεσαι ότι θα σε βιάσουν».

Άλλος άνδρας που φυλακίστηκε στο κολαστήριο IK-3 είπε ότι τον χειμώνα τους έβγαζαν έξω με -45 βαθμούς Κελσίου, δίνοντάς τους να φορούν λεπτά ρούχα, τους ζητούσαν να μένουν ακίνητοι και αν ένας κουνιόταν, τους κατέβρεχαν όλους με νερό. «Την άνοιξη ήταν ακόμα χειρότερο, γιατί υπήρχαν κουνούπια και μύγες που τσιμπούσαν».

Βασανιστήρια με ηλεκτροσόκ και ξυλοδαρμοί από τους δεσμοφύλακες αποτελούν μέρος της καθημερινότητας όπως καταγγέλλουν πρώην κρατούμενοι

Όπως αναφέρει η Daily Mail, η φυλακή υψίστης ασφαλείας IK-3 βρίσκεται βαθιά μέσα στον Αρκτικό Κύκλο, σε απόσταση 1.900 χλμ. βορειοανατολικά της Μόσχας, στην πόλη Καρπ και οι θερμοκρασίες το χειμώνα φτάνουν μέχρι και -30 βαθμούς Κελσίου.

Το σωφρονιστικό συγκρότημα χτίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του ’60 και αποτελούσε μέρος ενός «γκουλάγκ», τα γνωστά στρατόπεδα εξαναγκαστικής εργασίας της σοβιετικής εποχής.

Πολύ λίγα πράγματα είναι γνωστά για τις συνθήκες διαβίωσης των κρατουμένων, ακόμη και για αυτούς που δεν βρίσκονται σε απομόνωση, ενώ τα ρούχα που μοιράζονται είναι ελάχιστα για να αντιμετωπίσουν τις ακραία χαμηλές θερμοκρασίες της περιοχής.

Σύμφωνα με περιγραφές που έχει δώσει στη δημοσιότητα η Όλγα Ρομάνοβα, μια ακτιβίστρια για τα δικαιώματα των φυλακισμένων στη Ρωσία, τον χειμώνα οι κρατούμενοι εξαναγκάζονται να παρατάσσονται ακίνητοι στο προαύλιο με ελαφρύ ρουχισμό για τουλάχιστον 40 λεπτά.

Αν κάποιος κρατούμενος παράκουγε την αυστηρή διαταγή της ακινησίας και προσπαθούσε να τρίψει κάπως τα χέρια για ζεσταθεί, τότε τιμωρούνταν συλλογικά όλη η ομάδα στο προαύλιο και τους κατέβρεχαν με κανόνια νερού.

Δεκάδες συλλήψεις στη Ρωσία

Περισσότεροι από 110 άνθρωποι συνελήφθησαν στη Ρωσία, σε εκδηλώσεις στη μνήμη του Αλεξέι Ναβάλνι, σύμφωνα με την οργάνωση προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων OVD-Info.

Ο 47χρονος πρώην δικηγόρος πέθανε την Παρασκευή στη σωφρονιστική αποικία «Πολικός Λύκος», όπου εξέτιε ποινή κάθειρξης 30 ετών.

Η OVD-Info, που καταγράφει τις διαδηλώσεις στη Ρωσία, ανέφερε ότι περισσότεροι από 110 άνθρωποι σε 13 πόλεις είχαν τεθεί υπό κράτηση καθώς συμμετείχαν σε αυθόρμητες συγκεντρώσεις, μέχρι τις 09.36 (ώρα Ελλάδας) σήμερα.

Τουλάχιστον οι 69 από αυτούς συνελήφθησαν στην Αγία Πετρούπολη. Άλλοι 15 συνελήφθησαν το μεσημέρι σε μια συγκέντρωση στη Μόσχα, σύμφωνα με το ανεξάρτητο μέσο ενημέρωσης Sota.

«Σε κάθε αστυνομικό τμήμα ενδέχεται να υπάρχουν περισσότεροι κρατούμενοι από αυτούς που αναφέρονται στις δημοσιευμένες λίστες. Δημοσιοποιούμε μόνο τα ονόματα των ανθρώπων για τους οποίους έχουν αξιόπιστες πηγές και μπορούμε να ανακοινώσουμε τα ονόματά τους», πρόσθεσε.

Το πρακτορείο Reuters δεν ήταν σε θέση να επαληθεύσει αυτόν τον απολογισμό.

Απομάκρυναν ακόμα και τα κεριά

Τα εκατοντάδες λουλούδια και κεριά που είχαν αφήσει περαστικοί στη Μόσχα την Παρασκευή στη μνήμη του Ναβάλνι απομακρύνθηκαν τη νύχτα, μέσα σε μαύρες σακούλες. Όμως αρκετές δεκάδες τριαντάφυλλα και γαρίφαλα παρέμεναν πάνω στο απαλό χιόνι, στο μνημείο των θυμάτων της σοβιετικής καταπίεσης, στη σκιά της πρώην έδρας της KGB, στην Πλατεία Λουμπιάνκα.

Πολλοί Ρώσοι μίλησαν για την απόγνωσή τους, άλλοι όμως εμφανίστηκαν απαθείς για τον θάνατο του Ναβάλνι.

Ο Βλαντίμιρ Νικίτιν, 36 ετών, άφησε ένα γαρίφαλο ενώ αστυνομικοί παρακολουθούσαν. Όταν το πρακτορείο Reuters του ζήτησε συνέντευξη, προτίμησε να μιλήσει σε μια υπόγεια διάβαση, φοβούμενος μήπως συλληφθεί.

«Ο θάνατος του Ναβάλνι είναι τρομερός. Συνετρίβησαν οι ελπίδες», είπε ο Νικίτιν. «Ήταν ένας πολύ σοβαρός, ένας γενναίος άνδρας και τώρα δεν είναι πια μαζί μας. Έλεγε την αλήθεια και αυτό ήταν πολύ επικίνδυνο επειδή σε κάποιους ανθρώπους δεν αρέσει η αλήθεια», πρόσθεσε.

Πεσκόφ: «Απολύτως ακραίες οι αντιδράσεις»

Οι ηγέτες της Δύσης, συμπεριλαμβανομένου και του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, επέρριψαν ευθύνες στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν. Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ είπε ότι οι αντιδράσεις των Δυτικών ηγετών είναι απαράδεκτες και «απολύτως ακραίες».

Οι υποστηρικτές του Ναβάλνι τον θεωρούσαν ως τον Ρώσο Νέλσον Μαντέλα, που κάποτε θα μπορούσε να αφεθεί ελεύθερος και να κυβερνήσει τη χώρα. Η εκπρόσωπός του, η Κίρα Γιάρμις, που χθες δήλωνε ότι «δεν υπάρχει σχεδόν καμία ελπίδα» να είναι ζωντανός, επιβεβαίωσε μόλις σήμερα τον θάνατό του και ζήτησε η σορός του να παραδοθεί αμέσως στην οικογένειά του.

Η σύζυγος του Ναβάλνι, η Γιούλια, κατηγόρησε τον Πούτιν για τον θάνατο του συζύγου της και είπε ότι ο κόσμος θα πρέπει να ενωθεί ενάντια στο «φρικτό καθεστώς» της Μόσχας. Ορισμένοι Ρώσοι όμως απορρίπτουν αυτήν την άποψη και επικαλούνται μια δημοσκόπηση που δείχνει ότι οι περισσότεροι πολίτες τον αποδοκίμαζαν και ότι ο Πούτιν είναι πολύ πιο δημοφιλής.

«Ο θάνατος του Ναβάλνι ωφελεί τους αντιπάλους του Πούτιν», σχολίασε ο Σεργκέι Μαρκόφ, πρώην σύμβουλος του Κρεμλίνου. «Θα τον χρησιμοποιήσουν για να υπονομεύσουν τη νομιμότητα των προεδρικών εκλογών στη Ρωσία, για να μην αναγνωρίσουν τον Πούτιν ως νόμιμο πρόεδρο. Προσπαθούν να παρουσιάσουν τον Πούτιν όχι ως τον πρόεδρο μιας εχθρικής χώρας αλλά σαν εγκληματία με τον οποίο δεν πρέπει κανείς να συναλλάσσεται», είπε.

Στο «Πατρίκι», το επίκεντρο της νυχτερινής ζωής της Μόσχας, πολλοί νεαροί Ρώσοι διασκέδαζαν το βράδυ της Παρασκευής και δεν υπήρχε κάποια ένδειξη θλίψης για τον θάνατο του Ναβάλνι. «Είναι φυσικά λυπηρό όταν πεθαίνει κάποιος», είπε η Όλγκα Καζάκοβα στο πρακτορείο Reuters. «Αλλά εσείς στη Δύση τον παρουσιάζατε σαν κάποιον που δεν ήταν. Η Δύση δεν είναι φίλη μας – πολεμάτε εναντίον μας στην Ουκρανία», πρόσθεσε.

Στη γέφυρα πίσω από το Κρεμλίνο, όπου δολοφονήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου 2015 ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Μπόρις Νεμτσόφ, απομακρύνθηκαν επίσης τα λουλούδια. Απέμεινε μόνο ένα αυτοσχέδιο βάζο με λευκά και κόκκινα γαρίφαλα, και ένα μικρό χαρτάκι που έγραφε: «Ο Μπόρις Νεμτσόφ πυροβολήθηκε στην πλάτη και δολοφονήθηκε εδώ».