Σε «χειμερία νάρκη» ο ελληνικός τουρισμός
Τη γνωστή «χειμερία… ανάπαυλα» διανύει αυτό το διάστημα ο ελληνικός τουρισμός, σε αντίθεση με ανταγωνίστριες τουριστικά χώρες, οι οποίες προσελκύουν σημαντικό αριθμό επισκεπτών και τους χειμερινούς μήνες. Με το 2023 να έχει αφήσει ήδη το ισχυρό στίγμα του στην ελληνική τουριστική σκηνή, οι εμπλεκόμενοι στον τουρισμό έχουν ριχτεί στη «μάχη» για τη σεζόν του 2024. Την ίδια στιγμή, η συντριπτική πλειονότητα των ελληνικών ξενοδοχείων έχει κλείσει από τα μέσα Νοεμβρίου και το προσωπικό τους θα συντηρείται έως και τον Μάρτιο με επιδόματα ανεργίας!
Είναι χαρακτηριστικό ότι από το σύνολο των περίπου 10.500 ξενοδοχείων της χώρας, ανοιχτά παραμένουν μόλις 2.000 ξενοδοχεία (το 20%), εκ των οποίων 500 μονάδες (οι μεγαλύτερες) βρίσκονται στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και τις άλλες μεγάλες πόλεις της χώρας και άλλα περίπου 1.500 μικρότερα ξενοδοχεία στην περιφέρεια και τους ορεινούς όγκους.
Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ), τα εποχικής λειτουργίας ξενοδοχεία μέσα στο 2023 παρέμειναν ανοιχτά κατά μέσο όρο μόλις 5,7 μήνες, έναντι 5,6 μηνών το 2022. Η μικρή διαφορά μεταξύ των ετών 2023 και 2022, οφείλεται στο γεγονός ότι ο ελληνικός τουρισμός, φέτος, «έκλεισε» λίγο αργότερα σε σχέση με προηγούμενες χρονιές. Ωστόσο, τα παραπάνω στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι το πρόβλημα της εποχικότητάς του παραμένει υπαρκτό, γεγονός που δεν επιτρέπει τη μαζική άφιξη τουριστών κατά τους χειμερινούς μήνες.
Αθήνα – Θεσσαλονίκη. Εξαίρεση αποτελούν οι city breaks προορισμοί, όπως η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη, που πλέον έχουν καταφέρει να προσελκύουν τουρίστες όλον τον χρόνο. Σε σχέση με τις ανταγωνίστριες πόλεις στη Μεσόγειο, η Αθήνα καταγράφει υψηλές επιδόσεις, με αύξηση περίπου 10% στις χειμερινές αφίξεις σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Αντίστοιχη αύξηση της τάξεως του 9%, σημειώνουν οι χειμερινές αφίξεις από το εξωτερικό και στη Θεσσαλονίκη.
Σε ό,τι αφορά την υπόλοιπη Ελλάδα, είναι χαρακτηριστικό ότι στα προγράμματα των μεγάλων tour operators (TUI, Der Touristik, κ.λπ.), που δείχνουν τις ταξιδιωτικές τάσεις για τον χειμώνα 2023 – 2024, η χώρα μας… δεν υπάρχει. Ετσι, οι τουρίστες της Ευρώπης παίρνουν το αεροπλάνο για τους χειμερινούς προορισμούς άλλων ανταγωνιστριών χωρών.
Οπως εξηγούν αρμόδιοι παράγοντες του τουρισμού, αυτό που γνωρίζουν εδώ και δεκαετίες οι αγορές του εξωτερικού είναι ότι το ελληνικό μοντέλο «ήλιος και θάλασσα» μπορεί να προσφέρει υπηρεσίες μαζικής φιλοξενίας από τα τέλη Μαρτίου έως και το δεύτερο δεκαήμερο του Οκτωβρίου. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι ευρωπαίοι τουρίστες, για τους υπόλοιπους μήνες του χρόνου, να αναζητούν άλλους προορισμούς για τα ταξίδια τους. Φέτος, τις πρώτες θέσεις των προτιμήσεών τους κερδίζουν η Ισπανία (Μαδρίτη – Βαρκελώνη), η Γαλλία (Παρίσι), η Βρετανία (Λονδίνο), η Ιταλία (Ρώμη) και η Τουρκία (Κωνσταντινούπολη).
Ειδικότερα, η Τουρκία, παραμένει ελκυστική, λόγω και της επιδεινούμενης ισοτιμίας του εθνικού της νομίσματος έναντι του ευρώ, που κάνει τις υπηρεσίες των διακοπών φθηνότερες. Οι ευρωπαίοι τουρίστες και κυρίως συνταξιούχοι από την Αγγλία, την Ολλανδία και τη Γερμανία προτιμούν τις διακοπές μεγάλης διάρκειας στην Τουρκία τους χειμερινούς μήνες. Ο χειμερινός τουρισμός, όπως αναφέρουν τουριστικοί παράγοντες, χωρίζεται σε τρεις κύριες κατηγορίες: ήλιος, σκι και τουρισμός πόλεων.
Ποιοι ταξιδεύουν τον χειμώνα. Οι Ευρωπαίοι που ταξιδεύουν κατά τη χειμερινή περίοδο είναι πολλοί. Ανάμεσά τους συνταξιούχοι, αλλά και οικογένειες με παιδιά που ταξιδεύουν την περίοδο των σχολικών διακοπών. Επίσης, αρκετοί είναι και οι νέοι, που επιλέγουν κυρίως προορισμούς πόλεων. Εκτιμάται ότι πάνω από το 40% των τουριστών του χειμώνα είναι επαναλαμβανόμενοι.
Η Ελλάδα, λένε εκπρόσωποι των ξενοδόχων και των τουριστικών πρακτόρων, δεν θα μπορούσε να έχει ξαφνικά μαζικό τουρισμό για σκι, όμως σίγουρα θα μπορούσε να προσελκύει τουρίστες που αναζητούν τον ήλιο, τη φύση και τον ήπιο καιρό. Το οξύμωρο είναι ότι τα εκατομμύρια των τουριστών του καλοκαιριού, φαίνεται να αγνοούν το γεγονός πως η Ελλάδα διαθέτει βουνά με όμορφα χωριά και χιονοδρομικά κέντρα, παρότι αυτά δεν είναι τα μόνα ζητούμενα για τους ταξιδιώτες του χειμώνα. Προφανώς, δύσκολα θα έρθει κάποιος γάλλος ή γερμανός τουρίστας για να κατέβει τις πίστες του Παρνασσού, όμως εύκολα θα πήγαινε σε κάποιο μικρό ή μεγάλο νησί του Νότιου Αιγαίου, εάν γνώριζε ότι «θα τον περιμένουν».
Ακόμα όμως κι αν κάποιοι ξενοδόχοι έπειθαν έναν tour operator να φέρει αεροπλάνα με τουρίστες σε κάποιο νησί τον χειμώνα, το ερώτημα είναι τι θα έκαναν σε αυτό.
Με κλειστά μπαρ, εστιατόρια και καφέ, χωρίς σταθερές πολιτιστικές και αθλητικές εκδηλώσεις, χωρίς τουριστικές υποδομές ψυχαγωγίας και άθλησης (π.χ. γήπεδα γκολφ), ο ταξιδιώτης μάλλον θα μετάνιωνε για την επιλογή του να ταξιδέψει χειμωνιάτικα στην Ελλάδα.
Οσο αυτό δεν αλλάζει, τα ελληνικά νησιά θα ερημώνουν τους χειμώνες, με χιλιάδες εργαζομένους του τουρισμού να μένουν άνεργοι και ολόκληρες περιοχές να βυθίζονται σε «χειμερία νάρκη»…