Οι συμμορίες της Ευρώπης: Δωμάτια βασανιστηρίων και ανήλικοι με καλάσνικoφ

Σύμφωνα με τη Europol η λιανική αγορά ναρκωτικών στην ΕΕ εκτιμάται ότι αξίζει περισσότερα από 30 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, γεγονός που την καθιστά σημαντική πηγή εσόδων για το οργανωμένο έγκλημα. Η Ευρώπη κατέχει κεντρική θέση στην προμήθεια και τη διακίνηση ναρκωτικών, όπως αποδεικνύεται από τη μεγάλης κλίμακας παραγωγή κάνναβης και συνθετικών ναρκωτικών εντός της ΕΕ και τις τεράστιες ποσότητες κοκαΐνης που φθάνουν από τη Λατινική Αμερική.

Η αγορά ναρκωτικών της ΕΕ διασταυρώνεται επίσης με άλλους τομείς του εγκλήματος, όπως η διακίνηση πυροβόλων όπλων και το ξέπλυμα χρήματος. Ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ βιώνουν σήμερα πρωτοφανή επίπεδα βίας που σχετίζονται με την αγορά ναρκωτικών, συμπεριλαμβανομένων δολοφονιών, βασανιστηρίων, απαγωγών και εκφοβισμού. Συχνά η βία αυτή λαμβάνει χώρα μεταξύ εγκληματικών δικτύων, αν και θύματα πέφτουν και αθώοι άνθρωποι, αυξάνοντας την αντίληψη της δημόσιας ανασφάλειας.

Η διαφθορά αποτελεί επίσης βασική απειλή στην ΕΕ, καθώς τα εγκληματικά δίκτυα βασίζονται σε αυτήν σε όλα τα επίπεδα της αγοράς ναρκωτικών για να διευκολύνουν τις δραστηριότητές τους και να μετριάσουν τους κινδύνους. Η διαφθορά έχει διαβρωτική επίδραση στον κοινωνικό ιστό, υπονομεύοντας τη διακυβέρνηση, την ασφάλεια και το κράτος δικαίου.

«Ευρώπη γίναμε»

Η Europol και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας (ΕΚΠΝΤ) ανέφεραν ότι στην Ευρώπη παρατηρείται πλέον βία που σχετίζεται με τα ναρκωτικά, συγκρίσιμη με εκείνη της Λατινικής Αμερικής. Οι ευρωπαϊκοί φορείς χάραξης πολιτικής προειδοποίησαν ότι η πρωτοφανής ροή παράνομων ναρκωτικών στην Ευρώπη έχει πλέον δημιουργήσει μια αγορά ναρκωτικών που ωθεί τις συμμορίες σε βία μεταξύ τους.

Οι εισαγωγές κοκαΐνης και οι εξαγωγές έκστασι σημείωσαν αμφότερες ρεκόρ το 2022. Σύμφωνα με τις αρχές, η κοκαΐνη και η κάνναβη είναι οι πιο συχνές αιτίες βίας.

Ο επικεφαλής του EMCDDA, Alexis Goosdeel, υποστήριξε ότι η Ευρώπη βλέπει πλέον βία που σχετίζεται με τα ναρκωτικά συγκρίσιμη με εκείνη της Κεντρικής Αμερικής, ενώ η εκτελεστική διευθύντρια της Europol Catherine De Bolle αποκάλυψε ότι στην ΕΕ έχουν βρεθεί «δωμάτια βασανιστηρίων». Αναφερόμενη σε ηχομονωμένο δωμάτιο βασανιστηρίων που βρέθηκε σε κοντέινερ στο λιμάνι του Ρότερνταμ. «Δεν το έχουμε ξαναδεί αυτό. Αυτό χρησιμοποιήθηκε στη Λατινική Αμερική, αλλά όχι στην ΕΕ», εξήγησε η ίδια. Σύμφωνα με το Al Mayadeen έχει υπάρξει μόνο ένα δημόσια τεκμηριωμένο εύρημα των  κοντέινερ βασανιστηρίων στην Ευρώπη, κοντά στο λιμάνι του Ρότερνταμ το 2020. Αρκετά άτομα καταδικάστηκαν σε φυλάκιση σε σχέση με εκείνη την υπόθεση.

Οι ανήλικοι έχουν μπει δυνατά στο εμπόριο ναρκωτικών και τις συμμορίες που τα διακινούν

Οι αξιωματούχοι ανησυχούν επίσης για τον αριθμό των ανηλίκων που εμπλέκονται. Οι συμμορίες στη Μασσαλία χρησιμοποιούν τα παιδιά ως παρατηρητές της αστυνομίας ή ως εμπόρους ναρκωτικών, με αποτέλεσμα οι ανήλικοι να πυροβολούν ο ένας τον άλλον με Καλάσνικοφ.

Στα λιμάνια της Αμβέρσας και του Ρότερνταμ, η αστυνομία βρήκε δεκάδες ανηλίκους που πληρώνονταν για να «σπάνε» κοκαΐνη από εμπορευματοκιβώτια. «Ολόκληρες οικογένειες ζουν από το εισόδημα που αποκτούν μέσω των νέων που εργάζονται για εγκληματικές ομάδες», δήλωσε η De Bolle.

Οι επίσημες αντιδράσεις ήταν ποικίλες, με ορισμένους πολιτικούς να υποστηρίζουν αυστηρότερες ποινές και μεγαλύτερες δαπάνες για την ασφάλεια, ενώ άλλοι λένε ότι η απαγόρευση των ναρκωτικών είναι αναποτελεσματική. Το Βέλγιο υπήρξε πιο συμβατικό, εστιάζοντας στη βελτίωση της ασφάλειας των λιμένων και στην αύξηση των συνεργασιών με τον επιχειρηματικό τομέα μέσω της νεοσύστατης Ευρωπαϊκής Συμμαχίας Λιμένων.

Η Βελγίδα υπουργός Εσωτερικών Annelies Verlinden επισκέφθηκε τη Βολιβία τον Φεβρουάριο και υπέγραψε κοινή δέσμευση με τις χώρες της Λατινικής Αμερικής «για την αποτελεσματική αντιμετώπιση όλων των πτυχών του παγκόσμιου προβλήματος των ναρκωτικών» κατά τη διάρκεια των επόμενων πέντε ετών.

Η κοκαΐνη προηγείται σε αριθμούς, η κάνναβη προηγείται σε χρήστες

Τα στοιχεία του ΕΚΠΝΤ δείχνουν ότι πόλεις όπως οι Βρυξέλλες, το Άμστερνταμ, η Λισαβόνα και η Ταραγόνα έχουν μερικά από τα υψηλότερα ποσοστά κατά κεφαλήν κατανάλωσης κοκαΐνης στον πλανήτη.

«Δεν είναι καιρός να ξεκινήσουμε έναν αγώνα κατά των καταναλωτών. Είναι ένας αγώνας προκειμένου να προστατεύσουμε τους πολίτες μας», δήλωσε ο Goosdeel, τονίζοντας ότι οι χρήστες ναρκωτικών δεν πρέπει να τιμωρούνται όπως οι εγκληματίες.

Βέβαια αυτό κλείνει το μάτι στις πολιτικές μείωσης της βλάβης. Όπου η χρήση υποκατάστατων βρίσκει τις ελληνικές υπηρεσίες απεξάρτησης ενάντιες.

H κοκαΐνη είναι διαθέσιμη στην Ευρώπη σε ποσότητες ρεκόρ

Το 2021, τα κράτη μέλη της ΕΕ κατάσχεσαν 303 τόνους κοκαΐνης, αριθμός ρεκόρ. Η διακίνηση μεγάλων ποσοτήτων κοκαΐνης μέσω των μεγάλων θαλάσσιων λιμένων της Ευρώπης, σε διατροπικά εμπορικά εμπορευματοκιβώτια, αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την υψηλή διαθεσιμότητα του ναρκωτικού αυτού στην Ευρώπη σήμερα.

Ο αντίκτυπος της υψηλής διαθεσιμότητας κοκαΐνης αντανακλάται στις ανησυχίες για αύξηση τόσο των προβλημάτων που σχετίζονται με την υγεία όσο και των επιπέδων εγκληματικότητας, συμπεριλαμβανομένων των βίαιων εγκλημάτων που συνδέονται με τις δραστηριότητες της αγοράς ναρκωτικών. Οι μεγάλες κατασχέσεις αντικατοπτρίζουν επίσης τις αυξημένες προσπάθειες που καταβάλλουν οι αρχές επιβολής του νόμου για τη διακοπή της διακίνησης μέσω σημαντικών ευρωπαϊκών λιμένων.

Ωστόσο, υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι οι ομάδες διακίνησης διερευνούν όλο και περισσότερο νέες προσεγγίσεις για να μειώσουν τον κίνδυνο εντοπισμού. Υπάρχουν στοιχεία που υποδηλώνουν, για παράδειγμα, ότι στοχεύουν σε δυνητικά ευάλωτα μικρότερα λιμάνια στην Ευρωπαϊκή Ένωση και σε γειτονικές χώρες. Υπάρχει επίσης πλέον μια καλά εδραιωμένη βιομηχανία δευτερογενούς παραγωγής κοκαΐνης στην Ευρώπη, η οποία διευκολύνει τη χρήση καινοτόμων μεθόδων διακίνησης, γεγονός που μπορεί να καταστήσει πιο δύσκολη την ανίχνευση της κοκαΐνης που κρύβεται σε εμπορικά φορτία.

Τι γνωρίζει η ΕΕ για την κοκαΐνη στα κράτη-μέλη

Οι αρμόδιες υπηρεσίες έχουν πλήρη χαρτογράφηση των ναρκωτικών. Οι συνολικές κατασχέσεις ανέρχονται σε 68.000 αριθμητικά. Μπορεί να αφορά από μικρές έως μεγάλες ποσότητες. Συνολικά έχουν κατασχεθεί 303 τόννοι. Η τιμή λιανικής σε σχέση για ένα γραμμάριο ανέρχεται από 22 έως 98 ευρώ, με τις περισσότερες περιπτώσεις να αφορούν από τα 55 έως τα 90 ευρώ.

Η πρώτη επαφή με το ναρκωτικό έρχεται κατά μέσο όρο στα 23 έτη και η πρώτη προσπάθεια αποτοξίνωσης έρχεται κατά μέσο όρο στα 33 έτη. Κατά 84% στην αποτοξίνωση από κοκαΐνη εισέρχονται άνδρες και κατά 16% γυναίκες, Η τιμή χονδρικής του κιλού είναι κατ’ ελάχιστο στις 28.975 € το κιλό και κατά μέγιστο στις 38.545 € το κιλό.

Οι έρευνες δείχνουν πως η καθαρότητα του ναρκωτικού βελτιώνεται και πως η τιμή πέφτει ελαφρά. Κατά σειρά οι περισσότερες κατασχέσεις γίνονται στο Βέλγιο, μετά στην Ισπανία, την Ιταλία, την Γαλλία, την Πορτογαλία και ακολουθούν οι λοιπές χώρες. Πλεονέκτημα έχουν οι χώρες που βρέχονται από τον Ατλαντικό και επεξεργάζονται απευθείας τα ναρκωτικά από την Λατινική Αμερική.