Μαθαίνοντας από τη Φινλανδία

Το όραμα για «Δανία του Νότου» εγκαταλείφθηκε, η Φινλανδία εισχώρησε στον δημόσιο διάλογο. Πρώτος την ανακάλυψε ο Νίκος Δένδιας: ο ελληνικός στρατός πρέπει να μοιάσει στον φινλανδικό, που είναι «στρατός πολιτών» –και όχι μόνο επαγγελματικός–   και «μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες του 21ου αιώνα».

Ο υφυπουργός κύριος Κεφαλογιάννης έσπευσε να διευκρινίσει ότι δεν πρόκειται να αλλάξει ο χρόνος της θητείας αλλά θα μετατραπεί  «από αγγαρεία σε ευκαιρία», οι στρατιώτες θα αποκτούν «δεξιότητες χρήσιμες στον επαγγελματικό βίο».

Η στρατιωτική θητεία γίνεται αγγαρεία πρωτίστως λόγω της διάρκειάς της: ατέλειωτοι φαίνονται οι άσκοποι μήνες της. Ο «στρατός των πολιτών» στη Φινλανδία επιτυγχάνεται με θητεία έξι μηνών, ένα χρόνο υπηρετούν μόνο όσοι θέλουν να γίνουν έφεδροι αξιωματικοί-υπαξιωματικοί.

Έχουμε εκπαιδευτικά ιδρύματα να προσφέρουν επαγγελματικές δεξιότητες, ο στρατός ήταν κατάλληλος μόνο την εποχή που υπήρχε και ΜΟΜΑ για τα δημόσια έργα.

Στην Φινλανδία αναφέρθηκε και ο κύριος Πιερρακάκης, υποστηρίζοντας ότι η Ελλάδα είναι ήδη καλύτερη διότι εκεί μόλις το  30% των αποφοίτων λυκείου «πετυχαίνει» στα πανεπιστήμια, ενώ εδώ το  ποσοστό διαχρονικά είναι  περί το 70%- 80%.

Του διέφυγε όμως του υπουργού Παιδείας ότι εκεί υπάρχουν ακόμα ΤΕΙ – στα οποία υπάρχουν θέσεις και έχουν δικαίωμα εγγραφής όλοι οι απόφοιτοι λυκείου. ‘Όπως και εδώ, όσες φινλανδικές οικογένειες θέλουν τα βλαστάρια τους να γίνουν οπωσδήποτε γιατροί, τα στέλνουν στο εξωτερικό.

Εδώ, ακόμα και όταν υπήρχαν ΤΕΙ, πάντα έλειπαν θέσεις, 20.000 – 30.000 παιδιά έμεναν έξω από την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Το ότι τα ΤΕΙ έγιναν ΑΕΙ δεν άλλαξε την κατάσταση και η «ελάχιστη βάση» της κυρίας Κεραμέως έκανε τα πράγματα χειρότερα.

Διαβάζω ότι υπάρχει σκέψη να καταργηθεί η ελάχιστη βάση εισαγωγής και η είσοδος να κρίνεται από τις επιδόσεις σε «εθνικό απολυτήριο», όπως γίνεται και στη Φινλανδία  – μακάρι. Πάντως εκεί στις εξετάσεις για το απολυτήριο – αυτό που αλλού ονομάζεται Baccalauréat ή Abitur –«πιάνει τη βάση»  (το ελληνικό 10 στα 20) το 95% των μαθητών, αντίστοιχο ποσοστό με τη Γαλλία και τη Γερμανία.

Σε μας «πιάνει τη βάση» μόνο το 50%. Που θα πει πρέπει πλέον και εδώ στις εξετάσεις να κρίνεται η επάρκεια γνώσεων, να μην είναι διαγωνισμός κατάληψης θέσεων. Ας επιλέξουν μετά τα πανεπιστήμια, κρατικά και ιδιωτικά,  μεταξύ των επιτυχόντων. Χάρη στα ιδιωτικά, θέσεις θα υπάρχουν.

Το να μην ψάχνουμε να ανακαλύψουμε την Αμερική και να βλέπουμε τι θεσμούς έχουν άλλα, μάλλον πιο επιτυχημένα κράτη (π.χ., που δεν χρεοκόπησαν) είναι σωστό. Αλλά η προσπάθεια να διατηρήσουμε τις παραμορφωμένες δομές που ήδη υπάρχουν αποτελεί εγγύηση αποτυχίας.