Ναρέντρα Μόντι: Ξανά στην εξουσία, αλλά με ψαλιδισμένα φτερά
Σε μια τρίτη πρωθυπουργική θητεία του Ναρέντρα Μόντι καταλήγει ο εκλογικός μαραθώνιος στην Ινδία, που οδήγησε στις κάλπες πάνω από 640 εκατομμύρια ψηφοφόρους, με τους αριθμούς ωστόσο να διαψεύδουν τις σαρωτικές επιδόσεις που προδιέγραφαν οι δημοσκόποι. Οι διαδοχικές ανατροπές στην καταγραφή των τάσεων έφεραν νευρικότητα στις αγορές, ενώ όπως όλα δείχνουν ο ανταγωνισμός μεταξύ του συνασπισμού Μόντι και της συμμαχίας της αντιπολίτευσης αντανακλά μια ευρύτερη ιδεολογική μάχη.
Ο Ναρέντρα Μόντι εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του και δεσμεύτηκε να συνεχίσει το έργο του και να εκπληρώσει τις προσδοκίες των Ινδών που τον στήριξαν. Σε ηλικία 73 ετών, είναι μόλις ο δεύτερος πρωθυπουργός μετά τον ηγέτη του κινήματος της ανεξαρτησίας, Τζαβαχαρλάλ Νεχρού, τον επονομαζόμενο Παντίτ, που κερδίζει τρίτη θητεία στη σειρά. Ομως το τοπίο δεν θυμίζει το 2014, όταν το ινδουιστικό κόμμα Μπαρατίγια Τζανάτα (BJP) αναδεικνυόταν πρώτο με διαφορά βάζοντας τέλος σε μια περίοδο αστάθειας με τη διαδοχή κυβερνήσεων συνεργασίας, μια υπεροχή που θα διατηρείτο και στις εκλογές του 2019.
Χαμένες περιφέρειες
Μέχρι χθες το βράδυ, με την καταμέτρηση των ψήφων να πλησιάζει στο τέλος της, το BJP του Ναρέντρα Μόντι και οι σύμμαχοί του συγκέντρωναν 290 έδρες, σε σύνολο 543 της Κάτω Βουλής, αρκετές για να σχηματίσουν κυβέρνηση πλειοψηφίας και να κυβερνήσουν για τα επόμενα πέντε χρόνια. Ωστόσο καταγράφεται υποχώρηση σε σχέση με τα ποσοστά νίκης του 2019. Το BJP έτεινε να χάσει σχεδόν 65 περιφέρειες και να περιοριστεί σε 240 δικές του έδρες, κάτι που σημαίνει ότι θα πρέπει να στηρίζεται στους συμμάχους του για να κατοχυρώσει την πλειοψηφία των 272 εδρών.
Οι δημοσκοπήσεις με την ολοκλήρωση της εκλογικής διαδικασίας έδιναν καθαρή πλειοψηφία δύο τρίτων στο κόμμα του Μόντι αλλά δεν δικαιώνονται εν τοις πράγμασι. Η συμμαχία της αντιπολίτευσης, που την αποτελούν περισσότερα από 20 εθνικά και περιφερειακά κόμματα, κατέβηκε για πρώτη φορά σε αυτές τις εκλογές με στόχο να ανατρέψει τον Μόντι, που βρίσκεται στην εξουσία από το 2014. Ομως μεγάλος κερδισμένος αναδεικνύεται τελικά το Εθνικό Κογκρέσο, που είχε δοκιμαστεί από μεγάλη υποχώρηση δυνάμεων κατά τις δύο προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις και ετίθετο θέμα πολιτικής του επιβίωσης. Σε αυτές τις εκλογές έκανε την ανατροπή και σχεδόν διπλασιάζει τις έδρες του. Αυτό σημαίνει πως ο Μόντι και το ινδουιστικό BJP θα τα βρουν δύσκολα καθώς στην αντιπολιτευτική συμμαχία συμμετέχουν περιφερειακά κόμματα όπως το Σαματζουάντι του πολυπληθούς Ουτάρ Πραντές και το Ντραβίντα-Μουνέτρα-Κάζαγκαμ στο Ταμίλ Ναντού. Από τις μεγαλύτερες εκπλήξεις ήταν οι απώλειες του BJP στο Ουτάρ Πραντές, κρατίδιο με μεγάλη πολιτική σημασία, που θεωρείται καθρέφτης του συνολικού συσχετισμού δυνάμεων.
Αναλυτές επισημαίνουν ότι τα υψηλά ποσοστά ανεργίας και πληθωρισμού ανέκοψαν το κύμα Μόντι που είχε σαρώσει στις προηγούμενες εκλογές. Κι ενώ βεβαίως ο Μόντι θα έχει την πλειοψηφία για να προωθήσει την οικονομική και εν πολλοίς εθνικιστική του ατζέντα, στερείται ωστόσο της άνεσης να προχωρήσει σε συνταγματική αναθεώρηση όπως πολλοί φοβούνταν.
Αλωσε τα προπύργια
Καθόλου τυχαία, ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Ραούλ Γκάντι, που κάνει μια εντυπωσιακή επιστροφή στην καρδιά της συμμαχίας που κατάφερε να αλώσει τα προπύργια του κυβερνώντος κόμματος, έδωσε συνέντευξη Τύπου κρατώντας το Σύνταγμα σε έκδοση βιβλίου τσέπης και είπε ότι η ενίσχυση της δύναμής του είναι «το πρώτο βήμα» για να αποτραπεί ο Μόντι να το αλλάξει. Γόνος της πολιτικής δυναστείας Νεχρού-Γκάντι, με σπουδές στο Κέιμπριτζ, ο Γκάντι εμφύσησε ξανά ενθουσιασμό στο κόμμα του Κογκρέσου, ενώ έχει δηλώσει ότι δεν αγωνίζεται μόνο για να κατακτήσει την εξουσία αλλά και για να περιορίσει τον πρωταγωνιστικό ρόλο ενός κόμματος που έρχεται σε αντίθεση με τον κατοχυρωμένο στο Σύνταγμα κοσμικό χαρακτήρα της Ινδίας.