Τι παίζει την Κυριακή

Για τη μεγάλη αποχή που αναμένεται στις ευρωπαϊκές εκλογές της Κυριακής δεν είναι υπεύθυνοι μόνο οι πολίτες. Για τους λιγότερο πολιτικοποιημένους απ’ αυτούς, η Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ) και τα οφέλη της – το ενιαίο ισχυρό νόμισμα, η μεγάλη εσωτερική αγορά, τα εξωτερικά σύνορα Σένγκεν που διευκόλυναν τις εσωτερικές μετακινήσεις ανθρώπων και εμπορευμάτων, η ισχυρή θέση στον κόσμο μικρών κρατών όπως το δικό μας, κι ακόμα η αντιμετώπιση της πανδημίας του Covid με κοινές στρατηγικές υγείας χωρίς (παρά τους συνωμοσιολόγους) να θιγούν οι βασικές ελευθερίες μας ή η αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας με κοινό δανεισμό, κ.ά. – είναι αυτονόητη καθημερινότητα.

Οσοι διαβάζουν τη ζωή με βάση τα αυτονόητα, η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι ένας θεσμικός λαβύρινθος, μια γραφειοκρατική μηχανή ανέμπνευστων στελεχών, που κανονίζουν απ’ τις Βρυξέλλες – δηλαδή κάτι ξένο. Οσο για το Ευρωκοινοβούλιο, θεωρείται ένα όργανο μακριά από μας όπου, κάθε πενταετία, κάποιοι εκλεκτοί, παίρνουν ψηλές αμοιβές.

Για αυτές τις αντιλήψεις, ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό και τα πολιτικά κόμματα τα οποία, αντί να διαφωνούν για την Ευρώπη, αρκέστηκαν να τσακώνονται για ζητήματα της εσωτερικής ατζέντας ενώ, σε μεγάλο βαθμό, κατάρτισαν ψηφοδέλτια στα οποία δεσπόζουν τηλεοπτικοί και αθλητικοί σταρ – συνάγεται ότι πολλοί τέτοιοι υποψήφιοι, λόγω αναγνωρισιμότητας, θα εκτοπίσουν χρήσιμα στελέχη και, κυρίως, προσωπικότητες που γνωρίζουν τα ευρωπαϊκά πράγματα.

Ενώ όλα αυτά συμβαίνουν στο εσωτερικό μέτωπο, η Ευρωπαϊκή Ενωση πορεύεται προς μια αβεβαιότητα, πιο έντονα αυτή τη φορά από παλιότερες εποχές. Κι αυτό επειδή παρουσιάζουν σοβαρή άνοδο σε διάφορες χώρες ακροδεξιά λαϊκιστικά κόμματα με σαφείς αντιευρωπαϊκές τάσεις, κόμματα που υπερασπίζονται την εθνική ταυτότητα. Τα κόμματα αυτά αμφισβητούν την ιδέα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και ορισμένες κομβικές πολιτικές της Ενωσης, όπως η στάση της εναντίον του Πούτιν και  υπέρ της Ουκρανίας ή οι πολιτικές επιλογές για καθαρή ενέργεια απέναντι στην κλιματική αλλαγή. Και μετά τις ευρωεκλογές, υπό προϋποθέσεις, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ακινησία την Ενωση, αν η αύξησή τους υπονομεύσει τις σημερινές διαμορφωμένες πλειοψηφίες.

Το πρώτο κρας-τεστ της επόμενης μέρας αφορά την εκλογή της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία με μετριοπάθεια και αποφασιστικότητα συνέβαλε στη διαμόρφωση της κοινής στάσης σε μείζονες κρίσεις – στην πανδημία, στις οικονομικές συνέπειές της αλλά και στην αντίδραση της Ευρώπης στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Η αναμενόμενη άνοδος της Ακροδεξιάς υπάρχουν φόβοι ότι μπορεί να υπονομεύσει την πλειοψηφία (Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, Σοσιαλιστές, Φιλελεύθεροι) που μπορεί να εκλέξει τη Φον ντερ Λάιεν.

Φόβοι εκφράζονται και για την πιθανότητα αδυναμίας πλειοψηφιών προκειμένου να εκλεγούν οι νέοι επίτροποι – που θα χρειαστεί να σπεύσουν σε μια σειρά από ζητήματα, από την πράσινη ανάπτυξη, τις σχέσεις με την Κίνα, αλλά και τη στρατηγική ευρωπαϊκής άμυνας (λόγω του παράγοντα Ρωσία, σε συνδυασμό με την πιθανή εκλογή του Τραμπ στις αμερικανικές εκλογές, αργότερα φέτος) και πολλές ακόμα μεταρρυθμίσεις που εκκρεμούν.

Όλες αυτές τις δυσκολίες επισείουν διάφορα ευρωσκεπτικιστικά ρεύματα για την επόμενη μέρα. Η απάντηση, βεβαίως, μπορεί να προέρχεται από την παράδοση της Ευρωπαϊκής Ενωσης: παρά τις δυσκολίες και τις αποκλίσεις, τελικά επέρχονται συμβιβασμοί και η Ευρώπη κινείται και δρα. Οι ψηφοφόροι της Κυριακής ας έχουν υπόψη ότι το συμφέρον του κοινού μας μέλλοντος είναι η προσέλευση στις κάλπες και η ψήφος για την Ευρώπη που κινείται και δρα. Τη δική μας Ευρώπη. Δεν είναι αυτονόητη. Απαιτεί τους πολίτες της.