Κτηματολόγιο: Τελευταία ευκαιρία για τις… ορφανές ιδιοκτησίες

Μήνας-ορόσημο είναι ο ερχόμενος Νοέμβριος για εκατοντάδες χιλιάδες αδήλωτες στο Κτηματολόγιο ιδιοκτησίες.

Αυτό σημαίνει πως από εκεί και πέρα θα αρχίσει η περιέλευση αυτών των ακινήτων που χαρακτηρίζονται «αγνώστου ιδιοκτήτη» στο Δημόσιο, το οποίο, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, δεν έχει κανένα σχέδιο για τη διαχείριση και αξιοποίησή τους, όπως δεν έχει ούτε για τα περίπου 450.000 ακίνητα τα οποία την περίοδο της κρίσης περιήλθαν σε αυτό εξαιτίας των μαζικών κληρονομικών αποποιήσεων(!).

Η 30ή Νοεμβρίου 2024 είναι το τελευταίο περιθώριο που έχουν οι ιδιοκτήτες αυτών των ακινήτων να προσφύγουν στα δικαστήρια για να σώσουν τα αδήλωτα στο Κτηματολόγιο περιουσιακά τους στοιχεία.

Το τελευταίο περιθώριο/παράταση δίνει ανάσα και ευχέρεια κινήσεων σε πολλές χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων σε 111 περιοχές της χώρας όπου ήδη λειτουργούν Κτηματολογικά Γραφεία, μεταξύ των οποίων 23 περιοχές στην Αττική, προκειμένου να διορθώσουν τις ανακριβείς πρώτες εγγραφές και να σώσουν τα ακίνητά τους.

Σημειώνεται ότι στις περιοχές αυτές, σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν καλά το θέμα, η εκτίμηση είναι πως από τα 7.090.110 δικαιώματα (ιδιοκτησίες), τα 389.836 (ποσοστό 5,50%) είναι «αγνώστου ιδιοκτήτη».

Χάνουν κάθε δικαίωμα

Στο σημείο αυτό πρέπει να διευκρινιστεί ότι αν σήμερα δεν γίνει διόρθωση των ανακριβών πρώτων εγγραφών, τότε οι ιδιοκτήτες, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, χάνουν οριστικά κάθε αδήλωτο ιδιοκτησιακό δικαίωμα, και μετά μπορούν μεν να προσφύγουν στα δικαστήρια αλλά μόνο για να διεκδικήσουν χρηματική αποζημίωση και όχι για να ανακτήσουν το ακίνητο, εκτός κι αν το δικαστήριο προκρίνει αντί της αποζημίωσης τη λύση της επανάκτησης.

Στο μεταξύ, στο Δημόσιο ήδη περιήλθαν 14.484 ακίνητα τα οποία έχουν χαρακτηριστεί «αγνώστου ιδιοκτήτη». Τα ακίνητα αυτά βρίσκονται σε 36 περιοχές σε όλη τη χώρα στις οποίες οι κτηματολογικές εγγραφές οριστικοποιήθηκαν το 2018. Τώρα, όπως λένε από το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, με βάση τον σχετικό νόμο (ν. 5076/2023) που έφερε ο αρμόδιος υφυπουργός Κωνσταντίνος Κυρανάκης, γι’ αυτήν την περίπτωση υπάρχει η δυνατότητα έως το τέλος του ερχόμενου Νοεμβρίου διόρθωσης με τη διαδικασία του προδήλου σφάλματος.

Η εκτίμηση είναι πως τα «αγνώστου ιδιοκτήτη» ακίνητα  ανέρχονται σε 170.000, με την πλειονότητα αυτών να αφορά γεωτεμάχια.

Σε πραγματικούς αριθμούς, οι περιοχές με τα περισσότερα «αγνώστου ιδιοκτήτη» ακίνητα είναι το Κορωπί Αττικής (σχεδόν 10.300), ο Δήμος Θεσσαλονίκης (σχεδόν 8.200), οι Αχαρνές (6.100), η Μάνδρα Αττικής (5.800) και η Πάτρα (5.300).

Σε ποσοστά, οι περιοχές με τα περισσότερα «αγνώστου ιδιοκτήτη» ακίνητα είναι η Αργολίδα (Ελληνικό) με ποσοστό 27,2%, το Ρέθυμνο (Πρασιές) με 15,6%, η Μεσσηνία (Ελαιοχώρι) με 15,4% και η Ευρυτανία (Μουζίλο) με 14%.

Αντίθετα, η Φλώρινα, η Καστοριά, η Δράμα και η Κοζάνη έχουν ελάχιστα ακίνητα «αγνώστου ιδιοκτήτη», κάτω από τρία τοις χιλίοις με μονοψήφιους πραγματικούς αριθμούς.

Εκτός από τις γνωστές 36 περιοχές όπου οριστικοποιήθηκαν οι εγγραφές το 2018 χωρίς καμία παράταση, και με το πρόσφατο νομοθέτημα του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, δόθηκε λύση στην υπόλοιπη χώρα, ένα ακίνητο χαρακτηρίζεται «αγνώστου ιδιοκτήτη» για τις περιοχές των παλαιών προγραμμάτων αν δεν έχει δηλωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023, και για τα νέα (από το 2008 και μετά), αν δεν δηλωθεί σε οκτώ χρόνια από την έναρξη της λειτουργίας του Κτηματολογικού Γραφείου.

Με βάση τα όσα ισχύουν σήμερα, ο ιδιοκτήτης που δεν συμπεριλήφθηκε στις αρχικές εγγραφές, μπορεί να διεκδικήσει δικαστικά μόνο χρηματική αποζημίωση λόγω αδικαιολόγητου πλουτισμού.

Ωστόσο, στην περίπτωση που δεν υπάρχει η δυνατότητα για την καταβολή χρηματικής αποζημίωσης εκ μέρους του κράτους μπορεί ο ενδιαφερόμενος να ζητήσει την αυτούσια απόδοση του ακινήτου (εν είδει αποζημίωσης).