«Μη, καλό μου, μη»

Φήμες για το τι συνέβαινε στο κέντρο κράτησης του ισραηλινού στρατού Σντε Τεϊμάν, μια «μαύρη τρύπα» στην έρημο Νεγκέβ, κάπου 30 χιλιόμετρα από τα σύνορα με τη Γάζα, άρχισαν να κυκλοφορούν μόλις λίγες εβδομάδες μετά την έναρξη του πολέμου, κι ενώ ήδη χιλιάδες κρατούμενοι από τη Λωρίδα της Γάζας μεταφέρονταν εκεί. Οι πληροφορίες δεν ήταν σαφείς, ακτιβιστές όπως η Ταλ Στάινερ, η διευθύντρια της ΜΚΟ «Δημόσια Επιτροπή κατά των Βασανιστηρίων στο Ισραήλ», δυσκολεύονταν να τις επαληθεύσουν, ήταν όμως σαφές πως κάτι κακό συνέβαινε. Σιγά σιγά, από τις μαρτυρίες ανθρώπων που υπηρετούσαν εκεί ή κρατουμένων που είχαν αφεθεί ελεύθεροι, σχηματίστηκε μία εικόνα φρίκης. Δεν είναι τυχαίο που το Σντε Τεϊμάν έχει χαρακτηριστεί «το ισραηλινό Γκουαντάναμο».

Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, τουλάχιστον 53 κρατούμενοι από τη Γάζα και τη Δυτική Οχθη έχουν πεθάνει στο Ισραήλ μετά την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς, στις 7 Οκτωβρίου. Από αυτούς, οι 36 έχουν πεθάνει στο Σντε Τεϊμάν. Το Ανώτατο Δικαστήριο του Ισραήλ έχει κρίνει τις συνθήκες κράτησης εκεί παράνομες. Η ισραηλινή κυβέρνηση έχει διαβεβαιώσει πως προετοιμάζει μεταφορά των κρατουμένων, ο στρατός ερευνά θεωρητικά τους θανάτους, μέχρι τη Δευτέρα ωστόσο μόνο κάτι ακτιβιστές όπως η Ταλ Στάινερ ενδιαφέρονταν για το θέμα.

Την ημέρα εκείνη, συνέβη κάτι πρωτάκουστο. Μία ομάδα της ισραηλινής στρατονομίας μετέβη στο Σντε Τεϊμάν προκειμένου να συλλάβει εννέα ισραηλινούς εφέδρους. Ενας κρατούμενος είχε μεταφερθεί στο νοσοκομείο εκστρατείας με σπασμένα πλευρά και σοβαρά τραύματα στο ορθό και το έντερο, χωρίς να μπορεί καν να περπατήσει. Ο καθηγητής Γιοέλ Ντοντσίν, γιατρός στο νοσοκομείο, εξέφρασε εκ των υστέρων σοκ με την κατάστασή του. «Δεν μπορούσα να πιστέψω ότι ισραηλινοί φρουροί ήταν ικανοί για κάτι τέτοιο. Ημουν βέβαιος πως ήταν εκδίκηση από τη Νούκμπα εναντίον της Νούκμπα», δήλωσε, αναφερόμενος στην επίλεκτη μονάδα της Χαμάς που διέπραξε πολλές από τις θηριωδίες στο Νότιο Ισραήλ εκείνο το «Μαύρο Σάββατο».

Οι γιατροί ενημέρωσαν, διατάχθηκε εσωτερική έρευνα, ο κρατούμενος στάλθηκε σε κανονικό νοσοκομείο, μια στρατιωτική εισαγγελέας διέταξε τη σύλληψη των εννέα εφέδρων ως υπόπτων για τον σοδομισμό και τη γενικότερη κακοποίησή του. Οταν όμως έφτασε η στρατονομία, ξέσπασαν ταραχές. Αρχικά, από στρατιώτες που διαμαρτύρονταν, κατόπιν από ομάδες ακροδεξιών διαδηλωτών – ανάμεσά τους ένας βουλευτής και ένας υπουργός – που έσπευσαν στη βάση και εισέβαλαν σε αυτή, με την αστυνομία, η οποία τελεί υπό τον έλεγχο του εξτρεμιστή υπουργού Εθνικής Ασφάλειας Ιταμάρ μπεν Γκβιρ, να φτάνει αφού είχαν πια φύγει. Διαδηλωτές με τις ίδιες ιδέες εισέβαλαν λίγες ώρες αργότερα και σε δεύτερη στρατιωτική βάση, το Μπέιτ Λιντ, όπου είχαν μεταφερθεί οι εννέα συλληφθέντες. Οι ισραηλινοί μεθοριοφύλακες που βρίσκονταν εκεί δεν συνέλαβαν κανέναν.

Ο ισραηλινός υπουργός Δικαιοσύνης δήλωσε «σοκαρισμένος με τις επώδυνες φωτογραφίες συλληφθέντων στρατιωτών». Ο γιος του Μπενιαμίν Νετανιάχου χαρακτήρισε τη στρατιωτική εισαγγελέα που έδωσε τη σχετική εντολή «αντισιωνίστρια εγκληματία». Για να είμαστε δίκαιοι, βέβαια, τόσο ο αρχηγός του ισραηλινού γενικού επιτελείου όσο και ο ισραηλινός πρωθυπουργός καταδίκασαν τους «ταραξίες». Αλλά το γενικότερο κλίμα το αποτύπωσε με τον καλύτερο τρόπο ο γιατρός του Σντε Τεϊμάν: «Αν το κράτος και τα μέλη της Κνεσέτ πιστεύουν ότι δεν υπάρχει όριο στο πόσο μπορείς να κακομεταχειρίζεσαι τους κρατούμενους, θα πρέπει να τους σκοτώσουν οι ίδιοι, όπως έκαναν οι Ναζί, ή να κλείσουν τα νοσοκομεία. Αν διατηρούν ένα νοσοκομείο μόνο και μόνο για να υπερασπιστούμε τους εαυτούς μας στη Χάγη, αυτό δεν είναι καλό».

Θα μπορούσε βέβαια να αντιτείνει κανείς πως ο κρατούμενος που βασανίστηκε (και έχει επιστρέψει στο νοσοκομείο εκστρατείας του Σντε Τεϊμάν…) δεν είναι αθώος, φέρεται να είναι μέλος της στρατιωτικής πτέρυγας της Χαμάς και να είχε προβάλει επανειλημμένως αντίσταση. Ούτως ή άλλως, κάθε ηθικός μπούσουλας έχει χαθεί από την περιοχή. Αρχές Ιουλίου, στη διάρκεια έρευνας του ισραηλινού στρατού σε μία κατοικία στην Πόλη της Γάζας, οι στρατιώτες άφησαν τον εκπαιδευμένο σκύλο που τους συνόδευε να τραυματίσει σοβαρά τον Μοχάμεντ Μπαρ, έναν 24χρονο με σύνδρομο Down – κατόπιν, έκλεισαν τον νεαρό σε ένα δωμάτιο και τον άφησαν να πεθάνει από αιμορραγία, δεν άφησαν καν τη μητέρα του να πάει κοντά του. Η ίδια είπε πως όσο ο σκύλος δάγκωνε τον Μοχάμεντ, εκείνος τον χάιδευε και του έλεγε γλυκά: «Μη, καλό μου, μη». Λίγες ημέρες αργότερα, στα τέλη του μήνα, έγινε γνωστός ο θάνατος ακόμα ενός ομήρου της Χαμάς στη Γάζα, άγνωστο υπό ποιες ακριβώς συνθήκες: πρόκειται για τον Αλεξ Ντανσίγκ, έναν 76χρονο πολωνοϊσραηλινό ιστορικό, ειδικό στην ιστορία του Ολοκαυτώματος, «πρεσβευτή του διαλόγου». Ο γιος του, Μάτι, κατηγόρησε τον Νετανιάχου ότι «θυσιάζει ομήρους για πολιτικούς λόγους», αφού «προτιμάει να σώσει τη διεφθαρμένη του κυβέρνηση παρά ισραηλινούς πολίτες». Ας μην αυταπατόμαστε, τον πρώτο λόγο τον έχει πια στο Ισραήλ η θρησκόληπτη Ακροδεξιά. Μια χούφτα φανατικοί που έχουν βαλθεί, μαζί με τους ομοίους τους στο Ιράν, τον Λίβανο, την Υεμένη και αλλού, να τινάξουν στον αέρα ό,τι έχει απομείνει από λογική στον κόσμο και, μαζί, τον κόσμο τον ίδιο.