Σήμερα η κρίσιμη σύσκεψη στη Λευκωσία για την ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου – Ελλάδας

Κρίσιμη για το μέλλον του big project της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου (Great Sea interconnector) των 1,9 δισ. ευρώ θα είναι η ευρεία σύσκεψη που θα πραγματοποιηθεί σήμερα το μεσημέρι  στη Λευκωσία.

Τα χρονοδιαγράμματα πιέζουν και δεν αφήνουν περιθώρια για περαιτέρω καθυστερήσεις στο οικονομικό και διπλωματικό «θρίλερ» που εξελίσσεται τους τελευταίους μήνες.

Τις προηγούμενες ημέρες οι εξελίξεις ήταν καταιγιστικές, με αιχμηρές δηλώσεις όλων των εμπλεκόμενων (και μη) μερών,  τον κλοιό των πιέσεων να σφίγγει προς την κυπριακή πλευρά και έντονο παρασκήνιο σε Αθήνα και Λευκωσία ώστε να αρθεί το «βραχυκύκλωμα» και να προχωρήσει η υλοποίηση του καλωδίου των περίπου 1.200 χιλιομέτρων.

Το project του καλωδίου Ελλάδας – Κύπρου

Από το βήμα της 88ης ΔΕΘ ο πρωθυπουργός κ. Κυριάκος Μητσοτάκης έδωσε τον τόνο της κυβερνητικής πολιτικής αναφέροντας ότι  «το έργο θα γίνει αν εξασφαλιστεί η οικονομική βιωσιμότητα  και οι όποιοι γεωπολιτικοί κίνδυνοι θα ξεπεραστούν», αφήνοντας να εννοηθεί ότι το γεωπολιτικό ρίσκο μπορεί να εξεταστεί σε δεύτερο χρόνο.

Μάλιστα, όπως ανέφερε χθες ο υπουργός Ενέργειας  κ. Θόδωρος Σκυλακάκης,  κατά τη γνώμη της ελληνικής κυβέρνησης, «το έργο δεν αντιμετωπίζει κανένα θέμα οικονομικής σκοπιμότητας, από πλευράς ωφελειών που παρέχει, προπαντός στους Κυπρίους καταναλωτές».

Όπως επεσήμανε ο ίδιος, με βάση τα στοιχεία της μελέτης του ΑΔΜΗΕ και τα δημόσια διαθέσιμα στοιχεία για τη λειτουργία των δύο αγορών ηλεκτρικής ενέργειας Ελλάδας – Κύπρου, οι διαφορές τιμών είναι τόσο μεγάλες (το 2024 η κυπριακή αγορά είναι ακριβότερη κατά 72 ευρώ/μεγαβατώρα από την ελληνική) ώστε «σε όλα τα πιθανώς ρεαλιστικά σενάρια το καλώδιο έχει σημαντικά κέρδη για τους Κύπριους καταναλωτές».

To κυπριακό αγκάθι

Η κυπριακή πλευρά ωστόσο δεν προχωρά στη διευθέτηση των ρυθμιστικών εκκρεμοτήτων -συνδέονται με τον γεωπολιτικό κίνδυνο που μπορεί να επηρεάσει την υλοποίηση του έργου και με τον χρόνο ανάκτησης του κόστους- οι οποίες αποτελούν προαπαιτούμενο για να μην αναστείλει η κατασκευή του καλωδίου από τη γαλλική εταιρεία Nexans.

Πάντως, το μεγαλύτερο «αγκάθι» που δημιουργεί τριβές στις διαπραγματεύσεις Ελλάδας- Κύπρου για το έργο του Great Sea Interconnector φαίνεται ότι είναι το κόστος και πώς αυτό θα επιμεριστεί  στις δύο πλευρές και λιγότερο το γεωπολιτικό ρίσκο.

Στη σημερινή συνάντηση κορυφής όλων των εμπλεκόμενων μερών, την οποία συγκάλεσε η κυπριακή πλευρά, αναμένεται να πραγματοποιηθεί υπό τον πρόεδρο της κυπριακής κυβέρνησης, Νίκο  Χριστοδουλίδη, με τη συμμετοχή μελών του υπουργικού συμβουλίου και  της νομικής υπηρεσίας της Κύπρου, του  υπουργού Ενέργειας Θεόδωρου Σκυλακάκη, του επικεφαλής του ΑΔΜΗΕ (project promoter του έργου) Μάνου Μανουσάκη και εκπροσώπων της κατασκευάστριας εταιρείας Nexans και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η οποία χρηματοδοτεί το έργο με 657 εκατ. ευρώ, μέσω του  Connect Europe Facility.

Η προπαρασκευαστική συνάντηση

Χθες το θέμα της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου-Ελλάδας συζητήθηκε και σε προπαρασκευαστική συνάντηση υπό τον Νίκο Χριστοδουλίδη, με την παρουσία υπουργών και αρμόδιων κρατικών αρχών και υπηρεσιών της Κύπρου, εν όψει της σύσκεψης για την τύχη του Great Sea Interconnector.

Ωστόσο, είναι αξιοσημείωτο ότι δεν υλοποιηθήκαν αντίστοιχες διμερείς συναντήσεις μεταξύ εκπροσώπων της ελληνικής και της κυπριακής πλευράς, όπως είθισται πριν από παρόμοιες κρίσιμες συναντήσεις.

Σε κάθε περίπτωση, ηχηρή ήταν η παρέμβαση των ΗΠΑ για το καλώδιο  με τον αμερικανό πρέσβη Τζορτζ Τσούνη να δηλώνει στο στούντιο του ot.gr στο πλαίσιο της 88ης ΔΕΘ    ότι Ελλάδα και Κύπρος μπορούν να αποφασίσουν οι ίδιες σχετικά με τις επενδύσεις που θέλουν να κάνουν στον τομέα της ενέργειας.

Η αμερικανίδα πρέσβειρα

«Η Ελλάδα διαθέτει ένα πολύ  εξελιγμένο σχέδιο, και πιστεύω ότι είναι ικανή να προχωρήσει στις σωστές λύσεις», όπως τόνισε χαρακτηριστικά.

Όσο για την Αμερικανίδα πρέσβειρα στην Κύπρο  Τζούλι Φίσερ από το συνέδριο του Economist στη Θεσσαλονίκη ανέφερε ότι «η ενεργειακή ασφάλεια είναι εθνική ασφάλεια και σε αυτόν τον τομέα η Κύπρος είναι ευάλωτη», επισημαίνοντας μεταξύ άλλων ότι  τα εμπλεκόμενα μέρη πρέπει να εστιάσουν στη γεωπολιτική διάσταση του έργου παρά στην οικονομική.

Σημείωσε ακόμη ότι τώρα είναι η ώρα γιατί η ευκαιρία θα προσπεράσει και η Κύπρος θα μείνει πίσω στην ενεργειακή μετάβαση.

Πηγή: OT