Το χαμένο θάρρος

Τρεις μήνες περίπου διαρκεί η προεκλογική περίοδος των εσωκομματικών εκλογών του ΠΑΣΟΚ και λίγο πριν από το τέλος της ακόμα δεν έχω καταλάβει το πιο σημαντικό: ποια ακριβώς θα είναι η πολιτική του επόμενου αρχηγού του ΠΑΣΟΚ στο βασικό ερωτηματικό που είναι το αν και με ποιον θα συνεργαστεί το ΠΑΣΟΚ αν και εφόσον υπάρξει στις επόμενες εκλογές ανάγκη σύμπραξης. Ολα τα υπόλοιπα ενδιαφέρουν, πιστεύω, λιγότερο.

Ο Νίκος Ανδρουλάκης είχε σε αυτό το θέμα μια ξεκάθαρη προσέγγιση: στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές είπε ότι δεν θα συνεργαστεί ούτε με τον Μητσοτάκη ούτε με τον Τσίπρα. Η εξέλιξη τον έβγαλε από τη δύσκολη θέση διότι τελικά με περιπετειώδη τρόπο η ΝΔ εξασφάλισε την αυτοδυναμία της. Αλλά η διακήρυξη αυτής της θέσης δεν γοήτευσε τα πλήθη: η άνοδος του ΠΑΣΟΚ υπήρξε μικρή διότι ο κόσμος που θέλει να ξέρει πώς θα κυβερνηθεί η χώρα δεν αγαπάει την ασάφεια. Η ασαφής θέση στοίχισε και στις ευρωεκλογές: ήταν ο βασικός λόγος που δεν δημιουργήθηκε ρεύμα.

Ο ψηφοφόρος του ΠΑΣΟΚ που θα πάρει μέρος στη διαδικασία των εσωκομματικών εξακολουθεί να βλέπει το κόμμα ως κόμμα εξουσίας. Αν ήθελε να ψηφίσει ένα κόμμα διαμαρτυρίας, έχει να επιλέξει ανάμεσα σε πολλά. Ενα κόμμα εξουσίας πρέπει να έχει μια ξεκάθαρη εικόνα – στην περίπτωση των υποψήφιων αρχηγών του ΠΑΣΟΚ πολύ φοβάμαι πως αυτό δεν ισχύει. Ολοι μιλάνε για την πιθανότητα να φέρουν το ΠΑΣΟΚ στην πρώτη θέση, πανίσχυρο και αυτοδύναμο, καταγράφοντας μια αύξηση περίπου 30 μονάδων. Ωραίο παραμύθι, αλλά γεμάτο δράκους. Γιατί κανείς δεν ανοίγει την καρδιά του έστω και στα πλαίσια μιας υπόθεσης εργασίας; Γιατί προφανώς φοβάται πως μια ξεκάθαρη τοποθέτησή του θα απομακρύνει πιθανούς ψηφοφόρους του και εδώ κάθε ψήφος μετράει. Ομως η θέση αυτή είναι λάθος για έναν απλό λόγο: το κρυφτούλι από την ευθύνη ο ψηφοφόρος δεν το αγαπάει. Και δεν μιλάω για τον ψηφοφόρο των εσωκομματικών που θα πάει να ψηφίσει σε λίγες μέρες: αναφέρομαι στον ψηφοφόρο που στις επόμενες εκλογές θα πάει στην κάλπη για να ψηφίσει για το πώς και από ποιους θα κυβερνηθεί ο τόπος.

Τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ που διεκδικούν την αρχηγία δεν θα έπρεπε να είναι τόσο φοβικά. Ο Ανδρουλάκης θα έπρεπε να έχει πάρει το μάθημα: αν του καταλόγιζαν ότι «δεν τραβάει» είναι γιατί έβλεπαν την αδυναμία του να ξεκαθαρίσει τι θέλει. Αλλά και οι υπόλοιποι υποψήφιοι δεν καταλαβαίνω τι φοβούνται και δεν ξεκαθαρίζουν τις προθέσεις τους: η γνώμη μου είναι ότι ο κόσμος θα εκτιμούσε την ειλικρίνεια. Θα έβλεπε στην ξεκάθαρη στάση τους αυτό που λείπει τώρα στο ΠΑΣΟΚ: έναν ηγέτη έτοιμο να βγει μπροστά για να δώσει στο κόμμα κυβερνητική προοπτική. Κι αν από την άλλη αυτή η θέση δεν γινόταν από τον κόσμο αποδεκτή, δεν βλέπω το πρόβλημα: καλύτερα να χάσεις εσωκομματικές με ανοιχτά χαρτιά, παρά να κερδίσεις με κρυφές ατζέντες.

Θα μπορούσε να υπάρχει και μια άλλη λύση: να κατέβαιναν όλοι με κυβερνητικές πλατφόρμες και να έκαναν γνωστές τις θέσεις τους για όλα τονίζοντας πως αν ποτέ τους ζητηθεί να πάρουν μέρος σε ένα εκλογικό σχήμα, αυτά θα ήταν τα δικά τους προαπαιτούμενα. Ούτε αυτό το βλέπω. Βλέπω μια τεράστια προσπάθεια να γίνουν όλοι τους συμπαθητικοί στο κοινό τους. Ας μην ανησυχούν: σε γενικές γραμμές, το κατάφεραν. Με συμπάθειες όντως μπορείς να κερδίσεις εσωκομματικές εκλογές. Να διοικήσεις κόμμα, μου μοιάζει δύσκολο…