Πού αρχίζει – και πού τελειώνει – η ευθύνη της οικογένειας;

«Ολα ξεκινούν από την οικογένεια». Αυτή είναι η φράση που ακούμε όλο και συχνότερα συζητώντας για την αύξηση της εφηβικής βίας. Την ακούμε από μαθητές, κοινωνικούς επιστήμονες, ψυχολόγους, εκπαιδευτικούς αλλά και γονείς. Ολα αυτά σε μια περιρρέουσα ατμόσφαιρα που έχει απ’ όλα – από την αναζήτηση των αιτιών στη συζήτηση για την ποινική (και όχι μόνο) ευθύνη των γονέων.

Γονείς, λοιπόν, φιλοξενούμε στη δεύτερη ενότητα της έρευνάς μας για το θέμα της εφηβικής βίας. «Το φαινόμενο μας έχει προβληματίσει εδώ και χρόνια» λέει η Στέλλα Βαλαβάνη, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Γονέων Αττικής και εκπρόσωπος Τύπου της Ανώτατης Συνομοσπονδίας Γονέων Μαθητών Ελλάδας (ΑΣΓΜΕ). «Ολον τον προηγούμενο χρόνο σε όλη τη χώρα στήθηκαν από τις οργανώσεις γονέων εκδηλώσεις και συζητήσεις για το θέμα του σχολικού εκφοβισμού». Πιστεύει ότι τα μέτρα που αναγγέλθηκαν και αυτά που συζητούνται δεν θα δώσουν λύση. «Η καταστολή δεν λύνει κανένα κοινωνικό πρόβλημα, μόνο η πρόληψη». Αναφέρει μάλιστα κάποιες από τις προτάσεις τους προς αυτή την κατεύθυνση: «Να υπάρχουν σχολικοί ψυχολόγοι και κοινωνικοί λειτουργοί σε κάθε σχολείο. Παράλληλα, με υπόμνημα που στείλαμε στο υπουργείο Εσωτερικών ζητάμε να δοθεί η αναγκαία χρηματοδότηση στους δήμους ώστε τα σχολεία να είναι ανοιχτά τα απογεύματα και να λειτουργούν σαν κύτταρα πολιτισμού και αθλητισμού».

Πρότυπα

Συζητώντας για τις αιτίες η Στέλλα Βαλαβάνη διευκρινίζει πως ναι μεν υπάρχουν ευθύνες στις οικογένειες αλλά όχι μόνο. «Οταν υπάρχουν 27 μαθητές στην τάξη, πώς μπορεί ο εκπαιδευτικός να αντιληφθεί εάν ένα παιδί έχει πρόβλημα, όταν έχουν φύγει τα μαθήματα των καλλιτεχνικών και της μουσικής από τις πρώτες τάξεις του Δημοτικού, πώς οι μαθητές θα έρθουν σε επαφή με τον πολιτισμό που καλλιεργεί τη συλλογικότητα και την ομαδικότητα; Σε μια κοινωνία που επικρατεί βία, δεν είναι αφύσικο να αγγίζει και τις νεότερες ηλικίες. Είναι σημαντικό θέμα και το τι πρότυπα δίνει η κοινωνία στα παιδιά – υπάρχει ευθύνη και στα ΜΜΕ. Πρόκειται για ένα ολόκληρο σύστημα που προωθεί τον ανταγωνισμό και τον εγωιστικό τρόπο ζωής».

Επανερχόμαστε στο θέμα των ευθυνών των γονέων: «Δεν αποποιούμαστε τις ευθύνες. Αλλά ας μη ρίχνουμε στους γονείς περισσότερες ευθύνες από όσες έχουν. Δεν βγάζουμε την οικογένεια απέξω αλλά πρέπει να βάλουμε τα πράγματα σε μια σειρά: Οι γονείς δουλεύουν από νωρίς το πρωί μέχρι αργά το απόγευμα. Ο χρόνος που έχουν με τα παιδιά τους είναι από τις 7-8 έως τις 10 το βράδυ. Θεωρώ πως κάνω ό,τι καλύτερο μπορώ – αυτό πιστεύω ότι θεωρούν όλοι οι γονείς. Ο πιο ποιοτικός χρόνος που έχω με τα παιδιά μου είναι όταν τα πηγαίνω από τη μια δραστηριότητα στην άλλη».

Σεβασμός

Ιδιαίτερα για το θέμα των γονέων που δεν βάζουν όρια στα παιδιά τους (είτε γιατί δεν θέλουν είτε γιατί δεν μπορούν) αναζητήσαμε μια μητέρα με παιδιά στο Λύκειο – εκεί που το πρόβλημα είναι πιο έντονο. Η ενδοχολική βία, όπως είναι φυσικό, απασχολεί την πρόεδρο του Συλλόγου Γονέων 4ου ΓΕΛ Παλαιού Φαλήρου, Καμέλια Φωστιέρη – αν και στο σχολείο τους δεν έχει σημειωθεί κάποιο περιστατικό. «Δεν νομίζω ότι υπάρχει γονιός που δεν τον απασχολεί». Η ίδια πιστεύει ότι για την έξαρση της βίας πολύ συχνά φταίνε και οι γονείς που δεν βάζουν όρια στα παιδιά τους. Επισημαίνει και κάτι ακόμα. «Οταν κάποιος καθηγητής κάνει παρατήρηση στο παιδί τους παρόλο που μπορεί να ξέρουν ότι ίσως να είναι παραβατικό, ίσως να είναι λάθος αυτό που έκανε, πολλοί γονείς παίρνουν το μέρος του. Οταν ήμουν μικρή, όταν μιλούσαμε λίγο πιο απότομα στον καθηγητή, είχαμε τιμωρία. Εγώ είμαι υπέρ αυτού. Πρέπει το παιδί να έχει σεβασμό στον καθηγητή του. Αυτό όμως ξεκινάει από την οικογένεια» καταλήγει.