Η ευθύνη
Ας υποθέσουμε ότι ένα λαθρόβιο site, που ειδικεύεται σε «αποκαλύψεις», δημοσιεύει κάτι συκοφαντικό για σας. Η «είδηση» αναρτάται σε δημοφιλή προφίλ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Εσείς τηλεφωνείτε στον δικηγόρο σας και του ζητάτε να κινηθεί εναντίον του site που σπιλώνει την τιμή και την υπόληψή σας. Ο δικηγόρος δεν πρόκειται να βγάλει άκρη. Το site είναι στημένο πάνω σε μία πλατφόρμα που φιλοξενεί δικτυακούς τόπους χωρίς να ελέγχει το περιεχόμενό τους. Τι θα κάνετε; Απολύτως τίποτα. Ωστόσο μια και η κυβέρνηση δείχνει ότι ενδιαφέρεται για τις πρακτικές και τα ήθη της δικτυακής μας ζωής, μπορεί να ρίξει μια ματιά στο νομοσχέδιο που προωθούν στην Ισπανία. Σύμφωνα με τη ρύθμιση αυτή, αν κάποιος influencer ή, τέλος πάντων, κάποιος που έχει, συνολικά, πάνω από 100.000 ακολούθους σε πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης, αναπαράγει μία ψευδή είδηση, τότε καθίσταται νομικά υπεύθυνος για την αποκατάσταση της αλήθειας. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι διάβασε την είδηση στο λαθρόβιο site και συνεπώς δεν φέρει καμία ευθύνη.
Αντιθέτως, από τη στιγμή που το προσωπικό του προφίλ απευθύνεται σε χιλιάδες ανθρώπους, οφείλει να συμπεριφερθεί υπευθύνως. Ο αριθμός των ακολούθων έχει προσδιοριστεί με βάση τον πληθυσμό της Ισπανίας που είναι περίπου τέσσερις φορές μεγαλύτερος από τον ελληνικό. Αν υιοθετούσαμε εδώ κάτι ανάλογο, θα μιλούσαμε για προφίλ των 15.000-20.000 ακολούθων. Σας φαίνεται υπερβολικό; Και όμως, δεν είναι. Τα τελευταία χρόνια τα περισσότερα fake news ξεκινούν από δημοφιλή προφίλ στην κοινωνική δικτύωση τα οποία, πολλές φορές, αναπαράγουν αναρτήσεις λαθρόβιων site που παριστάνουν τα μέσα ενημέρωσης. Διότι η συνθήκη είναι πλέον διαφορετική.
Ενας άνθρωπος μπορεί να έχει μεγαλύτερη απήχηση ακόμα και από ένα αξιοπρεπές μέσο ενημέρωσης. Συνεπώς είναι λογικό να αντιμετωπίζεται, τουλάχιστον νομικά, με τα ίδια μέτρα και σταθμά. Από τη στιγμή που απευθύνεσαι σε χιλιάδες ανθρώπους, οφείλεις να στέκεσαι στο ύψος της ευθύνης. Θα μου πείτε ότι έτσι και υιοθετηθεί κάτι τέτοιο, οι αρμόδιες αρχές θα θυμίζουν κάποιον που κυνηγάει χιλιάδες πεταλούδες με μία απόχη. Ναι, αλλά ίσως είναι αρκετό να πιάσει μία ή δύο για να παραδειγματιστούν και οι υπόλοιπες.