Διεθνής Αμνηστία: Περί γενοκτονίας και αντιεβραϊκής μεροληψίας

Eνώ περιμέναμε, ματαίως, την αντίδραση της Διεθνούς Αμνηστίας στη σύλληψη του Αλγερινού συγγραφέα Μπουαλέμ Σανσάλ, το ελληνικό τμήμα της ΜΚΟ εξέδωσε έκκληση κατά της «γενοκτονίας» που διαπράττουν οι Ισραηλινοί στη Γάζα επικρίνοντας την ελληνική κυβέρνηση για τη φιλοϊσραηλινή της στάση. Η ανακοίνωση δεν περιλαμβάνει καμιά αναφορά στην επίθεση της Χαμάς, ούτε βεβαίως στην αντίληψη της παλαιστινιακής οργάνωσης για τα «ανθρώπινα δικαιώματα» για τα οποία αγωνίζεται η Διεθνής Αμνηστία. Πράγμα που επιβεβαιώνει για μια ακόμα φορά τους ισχυρισμούς για τη μεροληψία της οργάνωσης, η οποία κατά καιρούς κατηγορεί, π.χ., τις ΗΠΑ για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αλλά τηρεί σιωπή για την κατάσταση στην Κούβα, στη Β. Κορέα, στο Πακιστάν ή στη Σαουδική Αραβία. Η οργάνωση έχει επιμείνει στο ζήτημα των κρατητηρίων του Γκουαντάναμο («το σύγχρονο γκουλάγκ»), αλλά, όπως και το Human Rights Watch και άλλες συναφείς οργανώσεις, δεν πολυνοιάζεται για τους Ταλιμπάν ή για τους Ιρανούς μουλάδες· μάλιστα, μερικοί ακτιβιστές έχουν αναγνωρίσει τη λεγόμενη «αμυντική τζιχάντ», την «υπεράσπιση της θρησκείας» ως ανθρώπινο δικαίωμα.

Αν και στο εσωτερικό της Αμνηστίας υπάρχουν φωνές που καταδικάζουν τη Χαμάς, έχουν εξασθενήσει· κυρίως μετά τις κατηγορίες του Norman Finkelstein το 2015 για υποχωρήσεις στο εβραϊκό λόμπι. Ο Finkelstein, ένας από τους πιο φανατικούς κριτικούς της ισραηλινής πολιτικής και συγγραφέας του βιβλίου «Η βιομηχανία του Ολοκαυτώματος», έχει επηρεάσει τις θέσεις της Αμνηστίας. Δεν είναι ο μόνος: το 2010, ο Frank Johansson, επικεφαλής του φινλανδικού τμήματος, αποκάλεσε το Ισραήλ nilkkimaa, κράτος-απατεώνα, λέγοντας ότι παραβιάζει επανειλημμένως το διεθνές δίκαιο κι ότι είναι «μοναδικό» σ’ αυτόν τον τομέα «μολονότι κάποιοι Ρώσοι αξιωματούχοι θα μπορούσαν να περιγραφούν με τους ίδιους όρους». Παρόμοια στάση με τον Johansson κρατούσε ο Kristyan Benedict, στέλεχος του βρετανικού παραρτήματος, ο οποίος το 2012 ανήρτησε στο Twitter αντιεβραϊκά ανέκδοτα. Στη συνέχεια, στη Γενική Συνέλευση της Διεθνούς Αμνηστίας το 2015, οι μισοί εκπρόσωποι καταψήφισαν μια πρόταση για εκστρατεία εναντίον του αντισημιτισμού, ενώ η εκστρατεία εναντίον της «ισλαμοφοβίας» αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της πολιτικής τής οργάνωσης. Πιο πρόσφατα, στις 11 Μαρτίου 2022, ο Paul O’Brien, διευθυντής της Διεθνούς Αμνηστίας των ΗΠΑ δήλωσε: «Είμαστε αντίθετοι στην ιδέα […] ότι το Ισραήλ πρέπει να διατηρηθεί ως κράτος […] η Αμνηστία δεν έχει πολιτικές απόψεις για κανένα ζήτημα, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος του κράτους του Ισραήλ να επιβιώσει». Πώς εξηγούνται τέτοιες απόψεις; Εξηγούνται μέσω των δεσμών της Διεθνούς Αμνηστίας με τους Αδελφούς Μουσουλμάνους και με ένα δίκτυο οργανώσεων, θεσμών και «πολιτιστικών» ομάδων που προωθούν αντισιωνισμό, αντισημιτισμό και αντιδυτισμό. Τον Αύγουστο του 2015, οι Times ανέφεραν ότι η Yasmin Hussein, τότε επικεφαλής του τμήματος «θρησκείας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων» είχε «αδήλωτους ιδιωτικούς δεσμούς με άτομα που φέρονται ότι ήταν βασικοί παράγοντες σε μυστικά διεθνή δίκτυα ισλαμιστών, συμπεριλαμβανομένων των Αδελφών Μουσουλμάνων και της Χαμάς». Μαζί με τον σύζυγό της, Wael Musabeh, η Hussein φαίνεται πως είχε δοσοληψίες με την οικογένεια al-Qazzaz, μέλη της οποίας ήταν αξιωματούχοι της κυβέρνησης του Μοχάμεντ Μόρσι και της Μουσουλμανικής Αδελφότητας.

Το 2021 η Αμνηστία ανακοίνωσε ότι δεν θα θεωρούσε πια τον Αλεξέι Ναβάλνι πολιτικό κρατούμενο εξαιτίας των σχολίων του για τους μετανάστες το 2007 και το 2008. Εκπρόσωπος της οργάνωσης είπε ότι οι δηλώσεις του Ναβάλνι, ο οποίος προτού συλληφθεί είχε πέσει θύμα δηλητηρίασης από κατασκόπους του Πούτιν, «θα μπορούσαν να υποκινήσουν διακρίσεις, βία ή εχθρότητα […] η ρητορική μίσους δεν συμβιβάζεται με την ετικέτα “κρατούμενος συνείδησης”». Αυτή η στάση της Αμνηστίας συνδέθηκε με λογαριασμούς στο Twitter που πιθανώς προέρχονταν από τρολ του Πούτιν σε μια συντονισμένη εκστρατεία απαξίωσης του Ναβάλνι. Στη συνέχεια, διάφορες δηλώσεις και εκθέσεις της Αμνηστίας έδειχναν ίσες αποστάσεις στη ρωσο-ουκρανική σύγκρουση, κάνοντας λόγο για «κακομεταχείριση των αμάχων» εκ μέρους των Ουκρανών.

Υπάρχει σίγουρα δυσκολία συλλογής πληροφοριών κι εξάλλου η οργάνωση αποτελείται από ανθρώπους με διαφορετικό βλέμμα στα πράγματα –και συχνά με ελλιπείς γνώσεις σε πολλά από αυτά. Όμως, η συλλογιστική της Αμνηστίας έχει ένα θεμελιώδες ελάττωμα: καθώς βασίζεται στον πολιτιστικό σχετικισμό, όσα θεωρεί παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Δύση τα εξετάζει με επιείκεια στον υπόλοιπο κόσμο. Γι’ αυτό, εγκλήματα όπως η κλειτοριδεκτομή, ή περιορισμοί όπως η μπούρκα, η νιχάμπ, η χιτζάμπ και τα τοιαύτα δεν την απασχολούν. Τίθεται εξάλλου ένα περίπλοκο ζήτημα πολιτικών πιέσεων και χρηματοδοτήσεων: αν και θεωρητικά υπάρχει διαφάνεια σχετικά με τους χρηματοδότες, τόσο η Αμνηστία όσο και το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχουν επικριθεί διότι δέχονται δωρεές από Σαουδάραβες και Καταριανούς κι ότι στο εσωτερικό τους γίνονται σοβαρές ατασθαλίες. Δεν έχω τρόπο να επιβεβαιώσω αυτούς τους ισχυρισμούς, ξέρω όμως ότι πολλοί ακτιβιστές της Αμνηστίας και του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων χρησιμοποιούν αδόκιμες ερευνητικές μεθόδους κι ότι αξιολογούν τι συνιστά παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τι όχι μέσω των δογμάτων της woke κουλτούρας. Εξαιτίας είτε δεσμεύσεων, είτε ιδεοληψιών, αυτές οι οργανώσεις δεν αντιλαμβάνονται τις απειλές που προέρχονται από τον ισλαμικό εξτρεμισμό: μέσω της αριστερής ιδεολογίας τείνουν να θεωρούν τις επικρίσεις εναντίον της Χεζμπολά, της Χαμάς, της Αλ-Κάιντα κτλ ως «επικίνδυνη απόσπαση της προσοχής από τον πραγματικό αγώνα». Έτσι, εστιάζουν στον ρατσισμό, στην ισλαμοφοβία, στον αποικιοκρατικό λόγο και στην ομοφοβία, αλλά αδιαφορούν για τη μισογυνία, για τον αντιεβραϊσμό (απεκαλύφθη ότι ένα στέλεχος του Παρατηρητηρίου, ονόματι Marc Garlasco, διατηρούσε συλλογή ναζιστικών αντικειμένων τα οποία έμοιαζε να καμαρώνει) και για τον αυταρχισμό των φιλοαριστερών καθεστώτων της «Ανατολής» και του παγκόσμιου Νότου. Γενικά, η Αμνηστία τείνει να μεταβιβάζει ευθύνες από τους θύτες στα θύματα, να κολακεύει πολιτιστικά υπανάπτυκτες χώρες, και να συναγελάζεται με ισλαμικές οργανώσεις (όπως π.χ. το GAGE). Αναρωτιέμαι αν ήρθε ο καιρός να αναγνωριστεί η Αμνηστία και άλλες τέτοιες ΜΚΟ ως φορείς παραπληροφόρησης και προπαγάνδας – ή αν δεν έχει έρθει ακόμα.