КФУның Филология институтында гамәлгә ашырылган проектлар турында сөйләделәр

Казан федераль университетының Филология һәм мәдәниятара коммуникацияләр институтында Татарстан Дәүләт Советы ярдәме белән гамәлгә ашырылган проектлар турында сөйләделәр. Институт җитәкчелеге шулай ук киләсе елга планнар турында сөйләде.

Төньяк-Көнчыгыш университеты үткәргән татар теленнән олимпиада җиңүчеләрен бүләкләгәннән соң ук ТР Дәүләт Советы Рәисе урынбасары Марат Әхмәтов, КФУның Филология һәм мәдәниятара коммуникацияләр институты директоры Рәдиф Җамалетдинов, Г.Тукай исемендәге Милли мәдәният һәм мәгариф югары мәктәбе деканы Рамил Мирзаһитов һәм институт хезмәткәрләре очрашу уздырды, анда узган ел гамәлгә ашырылган проектларны җентекләп тикшерделәр.

Фото: © «Татар-информ», Салават Камалетдинов

Казан федераль университетының Филология һәм мәдәниятара коммуникацияләр институты - татар телен саклау һәм үстерү буенча сизелерлек эш алып баручы республиканың аз санлы институтларының берсе. Бүген фикер алышкан барлык проектлар да нәкъ менә бу өлкәдә белем бирү һәм мәгърифәт эшчәнлеге белән бәйле.

«Татарстанда үз эшчәнлеген татар телендә алып барган биш югары уку йорты бар иде. Биш. Бүген берәү генә калды», - дип белдерде әңгәмәдә катнашкан «Татмедиа» АҖ генераль директоры Шамил Садыйков.

Фото: © «Татар-информ», Салават Камалетдинов

«Дулкын» үзәгендә «Әдипләребез» һәм «Шәхес» проектлары төшерелә. Беренчесе - танылган татар әдәбиятчылары һәм аларның мирасы турында кыска 7 минутлык видеоролик-күзәтүләр циклы. Икенчесе татар галимнәренә, мисал өчен, тел белгече Рүзәл Йосыповка, әдәбиятчылар Рифат Сверигинга һәм Тәлгать Галлиулинга һәм башкаларга багышланган. «Шәхес» циклы кысаларында шулай ук документаль эшләрне төшерергә җыеналар. Хәзер видеороликлар авторларның гаджетларына төшерелә, әмма киләчәктә профессиональ җиһазлар куллану планлаштырыла.

Фото: © «Татар-информ», Салават Камалетдинов

Быел мәгълүмати технологияләр югары мәктәбенең программа инженериясе юнәлеше буенча магистратура тәмамлаган Изида Хәялиева tattext.ru татар телле текстлар өчен программа-антиплагиат тәкъдим итте. КФУ, Татар китап нәшрияты архивларыннан, eLibrary.ru электрон китапханәсеннән һәм башка чыганаклардан дистәләгән мең мәкалә нигезендә программа стилометрик һәм жанр анализы үткәрергә, текстның уникальлеген һәм ясалма интеллектның катнашу дәрәҗәсен билгеләргә мөмкинлек бирә. Институтның җитәкчесе сүзләренчә, хәзер үк программа Казан федераль университетының Филология һәм мәдәниятара коммуникацияләр институтында татар телендә кандидатлык һәм диплом эшләрен тикшерү өчен, шулай ук ТР Фәннәр академиясе эшчәнлегенең кайбер аспектларында кулланыла.

Милли мәдәният югары мәктәбе хезмәткәре Эльвира Денмөхәммәтова «Татар галәме» сайты-агрегаторын тәкъдим итте, ул мәгариф, татар теле һәм мәдәният темалары буенча мәгълүматны бердәм каталогка җыя. Икенче спикерлар өстәл уеннары, татар шрифтлары, шагыйрьләр һәм язучылар әсәрләре булган видеокартотекалар һәм аудиокитаплар, шулай ук татар телен белү дәрәҗәсен билгеләү өчен тестлар күрсәтте.

Очрашу ахырында институтны алга таба финанслау мәсьәләләре буенча фикер алышу булды. Төп пунктларның берсе «Реклама һәм җәмәгатьчелек белән элемтә» һәм «Нәшрият эше» юнәлешләре буенча Татарстан акчасы исәбеннән 20 максатчан урын ачу булды. Шулай ук аспирантураны «Татар филологиясе» юнәлеше буенча киңәйтү мәсьәләсе дә каралды. Ел ахырына КФУ Филология һәм мәдәниятара коммуникацияләр институты «Милли хәзинә» халык иҗаты фестивален яңадан уздырырга планлаштыра.